Nieuw station Delft verrassend intiem

27 februari 2015, 10:28

Zaterdag om 05.00 uur gaat het nieuwe station van Delft open voor reizigers. Twee van de vier ondergrondse perrons worden dan in gebruik genomen en de stationshal opent de deuren. Architectenweb heeft alvast een kijkje genomen.

Tekst Ronnie Weessies

Vanaf komend weekend wordt een groot deel van Delft aan het zicht van treinreizigers onttrokken. Ruim twee kilometer van het spoortraject is verplaatst van het viaduct dwars door de stad naar een ondergrondse tunnel. Toch zullen reizigers gauw genoeg weten dat ze in de Prinsenstad zijn aangekomen als het aan de architect van de stationshal Francine Houben (Mecanoo architecten) ligt.

Wie vanuit het ondergrondse station de trap naar de hal neemt, ziet een golvend plafond met daarop een historische kaart van Delft uit 1877. Niet veel later komen ook de met verschillende tinten ‘Delfts’ blauw betegelde kolommen in beeld. En wie eenmaal boven is, krijgt via de glazen gevels en het venster aan pleinzijde een hedendaags gezicht op Delft cadeau.

Thuiskomen
Hier is niet alleen sprake van een gebaar richting de vele toeristen die Delft aandoen; voor inwoners van de stad moet arriveren in de stationshal voelen als thuiskomen. Het station staat bijvoorbeeld een stuk dichter bij het historische centrum dan het oude en qua schaal past de hal bij de omvang van de stad. De ruimte heeft een verrassend intiem karakter gekregen.

Verrassend, omdat welvende plafonds ruimtes doorgaans visueel vergroten en omdat het centrale ‘stijgpunt’ dat alle functies verbindt (de zogeheten mezzanine) zich hier bevindt. De schaal is beperkt gehouden doordat de hal dankzij een vernauwde doorgang feitelijk is geleed in twee delen en doordat de raampartij aan de kant van het stationsplein niet zo hoog is.

Toch stroomt er genoeg daglicht het gebouw binnen om ook het ondergrondse station naar ontwerp van Benthem Crouwel Architekten van voldoende natuurlijk licht te voorzien. Een glazen vloer in het bovengelegen stationsplein en glazen wanden tussen de mezzanine en aangrenzende functies dragen hier aan bij, plus de doorschijnende lamellen boven de perrons.

Veiligheid en overzicht
De manier waarop licht is ingezet moet, evenals het kolom- en obstakelvrij houden van de perrons, voor veiligheid en overzicht zorgen. De verticaal hangende aluminium lamellen verlagen het plafond en daarmee de schaal van het ondergrondse deel, terwijl ze tevens door hun vorm en richting reizigers ‘de weg’ richting de mezzanine wijzen.

Benthem Crouwel is al sinds 2001, een jaar nadat het masterplan voor de Spoorzone was vastgesteld, betrokken bij het project. Het bureau heeft er onder meer voor gezorgd dat de spoortunnel anders is komen te liggen dan oorspronkelijk de bedoeling was. Ter plaatse van het huidige tracé was meer vrije ruimte beschikbaar, wat tijd en geld scheelde bij het bouwen.

Ook heeft het bureau, eveneens samen met de ingenieurs van Railinfra Solutions, het concept voor de OV-knoop binnen het station ontwikkeld. De verschillende stromen (trein, bus, fietsers, et cetera) zijn hierbij volledig van elkaar los getrokken. Zo beschikt de vijfduizend plekken tellende fietsenstalling over een eigen inrit en toegangen tot de mezzanine en perrons.

Niet afgerond
Het nieuwe station van Delft is overigens nog lang niet afgerond. Na de realisatie van de westelijke spoortunnel in 2017 kunnen de bouwers ook aan de slag met de perrons 3 en 4, die naar verwachting in 2021 gereed zijn. Pas dan is ‘Delft’ volwaardig onderdeel van Hoogfrequent Spoorvervoer-netwerk (waarvan de complete aanleg in Nederland tot 2028 moet duren).

Ook het gebouw waarin de stationshal huist, is nog niet klaar. In het geheel door Mecanoo ontworpen complex wordt later dit jaar het eerste deel van het stadskantoor in gebruik genomen. Pas na de sloop van het spoorviaduct kan het stadskantoor (inclusief een nieuwe publiekshal) worden afgebouwd, wat naar verwachting eind 2016 zal zijn voltooid. Het oude, monumentale station van Delft krijgt een horecafunctie.