THEMA: GEVEL

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

23 januari 2014, 16:37

Het programma, de context en de techniek bepalen volgens Metin van Zijl de identiteit van een gevel. De architect van Studioninedots legt deze componenten uit aan de hand van drie projecten. Vooral de technische aspecten spelen bij het bureau een belangrijke rol.

Tekst Kirsten Hannema

De gevels van het Kasteel, het woongebouw dat Studioninedots ontwierp bij het Amsterdamse Science Park, zijn in wezen heel praktisch. Opgebouwd uit glazen puien, die in verschillende richtingen gekanteld zijn, vormen ze een scherm dat het geluid weert - het gebouw ligt direct aan het spoor.

Ze laten veel daglicht binnen en bieden royaal uitzicht, terwijl het glas de zon reflecteert en bewoners beschermt tegen nieuwsgierige ogen. En door de openingen tussen de geveldelen worden de achtergelegen buitenruimten en woningen voorzien van ventilatielucht.

Maar tel je dat allemaal bij elkaar op, bekijk je het van een afstand, dan zie je iets anders: een gebouw als een kristal. De gevels geven het gebouw zijn identiteit. En daar draait het uiteindelijk om volgens architect Metin van Zijl.

‘We space’
Hoe bepaal je die identiteit? Van Zijl ziet drie aanknopingspunten: programma, context en techniek. “Als we het programma organiseren, kijken we altijd of we gemeenschappelijke ruimtes kunnen clusteren en tot uitdrukking brengen in de gevel, waardoor een relatie ontstaat met de publieke ruimte. We space noemen wij dat, een ruimte waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, een krantje lezen of een feestje organiseren.”

Bij de studentenhuisvesting die Studioninedots in Delft gaat bouwen, bepaalt deze ruimte de expressie van het gebouw. In het zeventig meter lange blok, afgewerkt in een donkere beplating, is een reusachtige buitenruimte gestanst, rondom bekleed met hout. Hoe deze gebruikt gaat worden vindt de architect moeilijk te voorspellen.

“Misschien gaan studenten hier wel studeren, misschien zetten ze het vol met planten – je weet het niet. Dat vind ik ook het mooiste: als de gevel een verrassing oplevert.”

Parijs
In Parijs, waar het bureau werkt aan een kantoorgebouw, was de context de directe aanleiding voor het gevelontwerp. Van Zijl: “Het gebouw staat aan een park, direct aan de Seine. Dat gegeven wil je natuurlijk zo veel mogelijk uitbuiten. Maar van dezelfde kant komt ook de zon - niet ideaal voor werkplekken.”

Uit dit dilemma is een structuur voortgekomen van geanodiseerde lamellen, die verticaal en gedraaid voor de gevel zijn geplaatst. De onderlinge afstanden en posities variëren over de hoogte van het gebouw, zodat verschillende gradaties in transparantie ontstaan. De lamellen blokkeren het directe zonlicht, bieden weids uitzicht over de omgeving, en geven het gebouw een ‘stoere’ uitstraling.

Techniek speelt bij Studioninedots een belangrijke rol. Van Zijl: “Een sterke identiteit kun je alleen maar creëren als je grip houdt op technische problemen. Wat je vaak ziet is dat daar nogal ad hoc op wordt gereageerd. Is er sprake van een hoge geluidsbelasting? Dan wordt er een scherm voor de gevel gezet. Is de ventilatie niet afdoende? Hup, een paar roosters erbij. Zaken die niet direct bijdragen aan de uitstraling van het gebouw en zijn relatie met de openbare ruimte. Je moet je geld stoppen in een ding, het op zien te lossen met een sterk idee.”

Engineering
Als de architecten dat eenmaal hebben, halen ze er direct gevelbouwers, bouwfysisch adviseurs en constructeurs erbij die het verder uitwerken. Studioninedots heeft bovendien zelf een afdeling voor engineering in huis.

“Dankzij hun uitzoekwerk en de mock-ups die we bouwen, weten we zeker dat onze gevelontwerpen technisch haalbaar zijn en komen we niet voor financiële verrassingen te staan. Hadden we het ontwerp voor een project als het Kasteel klassiek aanbesteed, dan hadden we het nooit voor een marktconform woningbouwbudget kunnen bouwen.”

Integraal ontwerpen zal in de toekomst steeds belangrijker worden, denkt Van Zijl. “De eisen voor gevels worden steeds strenger; de epc neemt af, de isolatiewaarde gaat omhoog, geluidsnormen worden strenger. Daar moeten we architectonische oplossingen voor bedenken. Voor het maken van een standaard bakstenen gevel heeft een ontwikkelaar geen architect meer nodig; een aannemer kan dat ook uittekenen. Het is de integrale manier van denken waarmee we ons kunnen onderscheiden.”

Trefwoorden

studioninedots gevel metin van zijl

1	Nieuwe gebouwen met 243 woningen op kop Schipholweg Haarlem maandag, 30 januari
2	Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc donderdag, 26 januari
3	Stichting Fietsklim en ZUS onthullen ontwerp voor kunstmatige beklimming woensdag, 01 februari
4	Woningbouwproject Domus Houthaven in Amsterdam opgeleverd dinsdag, 31 januari
5	Team Ballast Nedam Development wint tender eerste woningbouw Strandeiland woensdag, 01 februari

Gerelateerde nieuwsberichten

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

Het Grote Gevelcongres in beeld

Contrastrijke Kavel 01 van Studioninedots

'School van de toekomst' Zeeburgereiland geopend

Studioninedots ontwerpt Barneveldse villa

Nieuwe studentenhuisvesting voor TU Delft

Comfort Unit regelt binnenklimaat via gevel

HVDN Architecten wordt Studioninedots

Eigen onderkomen voor brugpiepers Heerenveen

'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

Wooncomplex dementerenden in Anna Paulowna

Studioninedots ontwerpt kantoorgebouw Parijs

De Burgemeester heropend als bedrijvengebouw

OMA: “Wij werken één idee door”

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

Woningen Amsterdamse Aireystrook vernieuwd

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

Eerste woningen Oosterdokseiland klaar

Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

Andere nieuwsberichten

Stichting Fietsklim en ZUS onthullen ontwerp voor kunstmatige beklimming

Gisteren, 17:54

Stichting Fietsklim presenteert het ontwerp van de Fietsklim, een constructie die in de Randstad een beklimming voor sportieve fietsers mogelijk moet maken.

Een dwarsdoorsnede van de wil tot creativiteit en kwaliteit

Gisteren, 13:45

Het Utrechtse architectenbureau Bakers Architecten vierde in 2021 zijn 25-jarig bestaan; dit jubileum was aanleiding voor een boek dat een dwarsdoorsnede van de projecten uit deze periode toont.

Team Ballast Nedam Development wint tender eerste woningbouw Strandeiland

Gisteren, 11:26

Het plan behelst 215 woningen en functies als een buurtcentrum en mobiliteitshub, verdeeld over vijf ‘buurtschappen’ met een eigen landschappelijke ‘biotoop’.

Tweede fase herinrichting IJsselkade Zutphen afgerond

Gisteren, 09:44

Naar ontwerp van Hosper zijn in het kader van het project Ruimte voor de Rivier robuuste riviertrappen geplaatst en is er een parkweide aangelegd op de kade. Midden op de heringerichte kade staat een door IAA Architecten ontworpen horecapaviljoen.

Boetes voor Amsterdamse huiseigenaren om schenden zelfwoonplicht

Gisteren, 16:48

De opkoopbescherming verplicht huizenkopers in de hoofdstad om hun gekochte huis zelf te bewonen. Het gaat om boetes van ongeveer 22.000 euro per woning.

Triodos verstrekt leningen aan bedrijven met circulair en biobased verdienmodel

Gisteren, 12:03

Triodos Bank mag de leningen als enige bank in Nederland verstrekken, laat een woordvoerder weten.

Deltawerken nog altijd iconisch voorbeeld Nederlandse waterbouw

Gisteren, 09:00

De bouw van de Deltawerken na de Watersnoodramp van 1953 wordt wereldwijd nog altijd beschouwd als een uitzonderlijke prestatie als het gaat om kustbescherming.

Houweling Architecten breidt managementteam uit

31 januari, 2:11

Sinds 1 januari vormen Wouter-Jan van Wezel en Marco Moretti samen met directeur en eigenaar Jan Houweling de leiding van het bureau uit Bleiswijk.

Grote steden bezorgd over omstandigheden nieuwbouw

31 januari, 12:17

De huidige omstandigheden in de nieuwbouwsector leiden tot zorgen in de grote steden, die vanwege de woningnood grote ambities hebben.

Praag locatie voor 7e Iconic Houses Congres met excursies

30 januari, 11:40

Het Iconic Houses Netwerk presenteert van 22 tot en met 26 mei zijn zevende internationale congres in Praag, met onder meer lezingen en een groot aantal bezoeken aan Tsjechische museumwoningen.

Ga naar het nieuws-archief