'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

6 januari 2014, 14:23

Gevels ontwerpen gaat over het creëren van rust, als antwoord op een veelvoud aan vragen, aldus Thomas Bedaux van Bedaux de Brouwer Architecten. “Vergelijk het met een iPhone: die ziet er ogenschijnlijk simpel uit, maar om dit te bereiken is veel tijd besteed aan onderzoek en ontwikkeling.”

Tekst Kirsten Hannema

Er wordt te weinig nagedacht over hoe architectuur gemaakt wordt, vindt de jonge architect. “Soms lijkt het wel alsof er alleen een raam getekend wordt – en dat is het. Kleppen en ventilatieroosters bepalen dan uiteindelijk het aanzien van een gebouw, het is een rommeltje.”

Dat architecten het ambacht – want dat is het ontwerpen van façades – slecht beheersen, komt door de opleidingen, denkt Bedaux. In Delft, waar hij zelf studeerde, leerde hij plattegronden ontwerpen en concepten bedenken, maar niets over composities, verhoudingen en ritmes.

Pas toen hij in 2003 aan het werk ging bij het familiebedrijf – in 1937 opgericht door grootvader Jos. Bedaux – werd hij ingewijd in het vak door zijn vader, Peer Bedaux, en bureaupartner Jacq. de Brouwer. “De kunst is om het aantal ingrediënten te beperken. Je hebt niet zo veel nodig om toch veel te laten gebeuren. Drie of vier elementen is genoeg.”

Cenakel
Het Cenakel in Tilburg, de twee woontorens die Bedaux de Brouwer Architecten (projectarchitect: Jacq. de Brouwer) in 1996 naast een voormalig klooster bouwde, is een sprekend voorbeeld. Om de confrontatie met het neoclassicistische klooster te vermijden, zijn de gevels teruggebracht tot het absolute minimum. Een blok baksteen, dat is het. Het bestaat uit gemetselde borstweringen met daarachter, op 70 centimeter afstand, glazen puien.

De tussenruimte maakt het de bewoners mogelijk zelf de ramen te wassen, terwijl het inpandige balkon ‘ruis’ van tuinmeubels voorkomt. De klassieke kroonlijst beëindigt de repetitie van gevelopeningen en houdt de installaties op het dak buiten beeld. Zelfs het voegwerk is achterwege gelaten, om de donkere strengpersstenen, gemetseld in halfsteens verband, meer te laten spreken.

Het resultaat zijn twee abstracte monolieten, die onderdeel worden van het omringende landschap. Bedaux: “Ik heb zelf een tijdje in het gerenoveerde klooster gewoond en merkte het toen zelf: je vergeet die torens.”

Bossche School
Is er een geheim om te komen tot een evenwichtige compositie? “Als bureau dat met baksteen werkt, worden we onterecht wel eens vergeleken met de Bossche School. Die architecten maakten bij het ontwerpen gebruik van het plastische getal. Wij werken meer intuïtief. Ik print een ontwerp uit en ga met een zacht potlood schetsen, leg er eindeloos velletjes overheen, tot alles op zijn plek valt. Het heeft met muzikaliteit te maken, maar ook met traditie. Wij werken met een vaste ‘gereedschapskist’ en ik bouw voort op het werk van mijn grootvader en vader. Zij hebben details ontworpen die ik nu ook gebruik, maar op een andere manier. ”

Een ‘rustig’ ontwerp ziet Bedaux ook als een manier om met een beperkt budget een mooie gevel te maken. Voor een appartementencomplex in de Vinexwijk Leidsche Rijn bij Utrecht (architect: Peter Keijsers), werden de plattegronden vergaand gerationaliseerd, waardoor er geld over bleef voor luxe geveldetails.

“De fietsstraat die schuin door het bouwblok loopt, bood de mogelijkheid afwijkende hoeken te maken. De ramen hebben rollagen en diepe neggen, de balkons zijn verstrooid over de gevel en voorzien van een gemetselde onderkant.”

Het woonhuis dat de architect vorig jaar voor zichzelf bouwde, vormde een mooie gelegenheid om te experimenteren met minimalistische details. Zo ontwierp hij zelf de brievenbus en het huisnummer. Daarnaast is veel aandacht uitgegaan naar de ramen.

“Ik wilde al heel lang een rank houten kozijn maken, weggemetseld in de gevel. Het probleem daarbij was de lekdorpel, die blijf je altijd eronder zien. Hier hebben we bedacht om hem op het kozijn te lijmen; rondom is slechts twee centimeter kozijn in het zicht. Ja, daar kick ik dan op.”

Trefwoorden

thomas bedaux gevel bedaux de brouwer architecten

1	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
2	Vastgoedbedrijf Certitudo valt om na problemen bij projecten donderdag, 21 september
3	MIX: “We wilden laten zien dat duurzaam bouwen wel degelijk kan” dinsdag, 26 september
4	Bouw houten woongebouw in gebiedsontwikkeling Oostenburg gestart maandag, 25 september
5	NGA architecten wint selectie eerste zelfbouwkavel Amsterdam-Zuidoost donderdag, 21 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Bedaux de Brouwer Architecten uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Architectenweb organiseert Avond met Bedaux de Brouwer

10 mei

Grote neo-tudor nieuwbouwwijk in Hoofddorp

6 maart 2014

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

24 januari 2014

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

7 februari 2014

Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

9 januari 2014

Bedaux de Brouwer wint prijsvraag Dorps Wonen

6 februari 2008

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

6 december 2013

Bouw van Haagse Amadeus-toren gestart

3 april 2013

Bedaux De Brouwer wint prijsvraag Waterkwartier

3 januari 2012

Nieuwe woontoren naast station Tilburg

3 november 2011

Jo Coenen voorzitter stichting Jos. Bedaux

8 juli 2009

Breda kiest voor transformatie Gasthuispoort

3 juli 2013

Nieuwe toren tegenover stadhuis Den Haag

11 november 2011

Erven Jos. Bedaux richten stichting op

16 februari 2009

Bedaux de Brouwer wint BNA-prijs Zuid

11 april 2008

'Zet gebouwen Jos. Bedaux op monumentenlijst'

13 september 2007

Bedaux de Brouwer ontwerpt Tilburgs clubhuis

30 augustus 2012

Bouw nieuw woongebouw Zuidas van start

4 december 2009

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

23 januari 2014

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

14 januari 2014

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

31 januari 2014

OMA en Neutelings Riedijk sprekers congres Architectenweb

16 januari 2014

Bedaux de Brouwer: monografie met onverstoorbare architectuur

25 november 2021

Toon alles

Gerelateerde video's

Avond met Bedaux de Brouwer

Andere nieuwsberichten

MindLabs in Tilburgse Spoorzone officieel geopend

Vandaag, 15:08

In een oude spoorhal en een naastgelegen nieuwbouw is een kennis- en bedrijvencentrum rond artificial intelligence en technologie ondergebracht. Het ontwerp voor de transformatie en nieuwbouw is gemaakt door Ector Hoogstad Architecten.

Pleinen van kunstenaar Sol LeWitt in Amsterdam weer schoon

Vandaag, 12:10

De gemeente Amsterdam heeft twee sterk vervuilde pleinen laten schoonmaken, in het kader van een aanstaande tentoonstelling rond kunstenaar Sol LeWitt in het nabijgelegen Joods Museum.

Houten wegensteunpunt Coenecoop geopend

Vandaag, 09:13

Aan de A12 bij Waddinxveen, ter hoogte van het Gouwe Aquaduct, ligt een belangrijk wegensteunpunt van de provincie Zuid-Holland. Naar ontwerp van Vandelune is dit wegensteunpunt vernieuwd en uitgebreid.

Office Winhov – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2023

Vandaag, 09:00

De ontwikkeling van onze steden, en de gebouwen daarin, gaat meestal langzaam en versnelt zich maar af en toe. Aan die graduele ontwikkeling van onze steden wil Office Winhov bijdragen.

Woonbond blij dat Kamer winstbelasting corporaties wil afschaffen

4 uur geleden

Het is goed nieuws voor huurders dat de Tweede Kamer zich dinsdag heeft uitgesproken tegen de winstbelasting voor woningcorporaties, stelt de Woonbond.

Schiphol heeft weer vergunning om stikstof uit te stoten

Vandaag, 15:48

Het gaat om een natuurvergunning voor 440.000 starts en landingen, met een tijdelijke vergunning waardoor voor nu 500.000 starts vliegbewegingen mogelijk zijn.