THEMA: GEVEL

'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

6 januari 2014, 14:23

Gevels ontwerpen gaat over het creëren van rust, als antwoord op een veelvoud aan vragen, aldus Thomas Bedaux van Bedaux de Brouwer Architecten. “Vergelijk het met een iPhone: die ziet er ogenschijnlijk simpel uit, maar om dit te bereiken is veel tijd besteed aan onderzoek en ontwikkeling.”

Tekst Kirsten Hannema

Er wordt te weinig nagedacht over hoe architectuur gemaakt wordt, vindt de jonge architect. “Soms lijkt het wel alsof er alleen een raam getekend wordt – en dat is het. Kleppen en ventilatieroosters bepalen dan uiteindelijk het aanzien van een gebouw, het is een rommeltje.”

Dat architecten het ambacht – want dat is het ontwerpen van façades – slecht beheersen, komt door de opleidingen, denkt Bedaux. In Delft, waar hij zelf studeerde, leerde hij plattegronden ontwerpen en concepten bedenken, maar niets over composities, verhoudingen en ritmes.

Pas toen hij in 2003 aan het werk ging bij het familiebedrijf – in 1937 opgericht door grootvader Jos. Bedaux – werd hij ingewijd in het vak door zijn vader, Peer Bedaux, en bureaupartner Jacq. de Brouwer. “De kunst is om het aantal ingrediënten te beperken. Je hebt niet zo veel nodig om toch veel te laten gebeuren. Drie of vier elementen is genoeg.”

Cenakel
Het Cenakel in Tilburg, de twee woontorens die Bedaux de Brouwer Architecten (projectarchitect: Jacq. de Brouwer) in 1996 naast een voormalig klooster bouwde, is een sprekend voorbeeld. Om de confrontatie met het neoclassicistische klooster te vermijden, zijn de gevels teruggebracht tot het absolute minimum. Een blok baksteen, dat is het. Het bestaat uit gemetselde borstweringen met daarachter, op 70 centimeter afstand, glazen puien.

De tussenruimte maakt het de bewoners mogelijk zelf de ramen te wassen, terwijl het inpandige balkon ‘ruis’ van tuinmeubels voorkomt. De klassieke kroonlijst beëindigt de repetitie van gevelopeningen en houdt de installaties op het dak buiten beeld. Zelfs het voegwerk is achterwege gelaten, om de donkere strengpersstenen, gemetseld in halfsteens verband, meer te laten spreken.

Het resultaat zijn twee abstracte monolieten, die onderdeel worden van het omringende landschap. Bedaux: “Ik heb zelf een tijdje in het gerenoveerde klooster gewoond en merkte het toen zelf: je vergeet die torens.”

Bossche School
Is er een geheim om te komen tot een evenwichtige compositie? “Als bureau dat met baksteen werkt, worden we onterecht wel eens vergeleken met de Bossche School. Die architecten maakten bij het ontwerpen gebruik van het plastische getal. Wij werken meer intuïtief. Ik print een ontwerp uit en ga met een zacht potlood schetsen, leg er eindeloos velletjes overheen, tot alles op zijn plek valt. Het heeft met muzikaliteit te maken, maar ook met traditie. Wij werken met een vaste ‘gereedschapskist’ en ik bouw voort op het werk van mijn grootvader en vader. Zij hebben details ontworpen die ik nu ook gebruik, maar op een andere manier. ”

Een ‘rustig’ ontwerp ziet Bedaux ook als een manier om met een beperkt budget een mooie gevel te maken. Voor een appartementencomplex in de Vinexwijk Leidsche Rijn bij Utrecht (architect: Peter Keijsers), werden de plattegronden vergaand gerationaliseerd, waardoor er geld over bleef voor luxe geveldetails.

“De fietsstraat die schuin door het bouwblok loopt, bood de mogelijkheid afwijkende hoeken te maken. De ramen hebben rollagen en diepe neggen, de balkons zijn verstrooid over de gevel en voorzien van een gemetselde onderkant.”

Het woonhuis dat de architect vorig jaar voor zichzelf bouwde, vormde een mooie gelegenheid om te experimenteren met minimalistische details. Zo ontwierp hij zelf de brievenbus en het huisnummer. Daarnaast is veel aandacht uitgegaan naar de ramen.

“Ik wilde al heel lang een rank houten kozijn maken, weggemetseld in de gevel. Het probleem daarbij was de lekdorpel, die blijf je altijd eronder zien. Hier hebben we bedacht om hem op het kozijn te lijmen; rondom is slechts twee centimeter kozijn in het zicht. Ja, daar kick ik dan op.”

Trefwoorden

thomas bedaux gevel bedaux de brouwer architecten

1	Bouw markante woontoren Highnote in Almere dichterbij maandag, 30 november
2	Villa Fifty-Fifty heeft gelijkwaardige binnen- en buitenruimtes maandag, 30 november
3	Van der Valk Hotel op Zuidas Amsterdam van Wiel Arets voltooid maandag, 30 november
4	1.500 woningen en 220 meter hoge toren op Codrico-terrein Katendrecht woensdag, 02 december
5	VMX en Flux ontwerpen woongebouw Coolhaveneiland woensdag, 02 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

OMA en Neutelings Riedijk sprekers congres Architectenweb

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

Grote neo-tudor nieuwbouwwijk in Hoofddorp

Nieuwe toren tegenover stadhuis Den Haag

Bedaux De Brouwer wint prijsvraag Waterkwartier

'Zet gebouwen Jos. Bedaux op monumentenlijst'

Bedaux de Brouwer wint prijsvraag Dorps Wonen

Jo Coenen voorzitter stichting Jos. Bedaux

Bouw nieuw woongebouw Zuidas van start

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

Nieuwe woontoren naast station Tilburg

Breda kiest voor transformatie Gasthuispoort

Bedaux de Brouwer ontwerpt Tilburgs clubhuis

Erven Jos. Bedaux richten stichting op

Bouw van Haagse Amadeus-toren gestart

Bedaux de Brouwer wint BNA-prijs Zuid

Andere nieuwsberichten

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

Gisteren, 17:09

Atelier Kempe Thill en Daniel van Doorslaer hebben een gebouw ontworpen met een ingetogen uitstraling en voorzieningen als wintertuinen en een licht atrium.

Groen en klimaatadaptief woningbouwplan voor Westwijk Vlaardingen

Gisteren, 16:16

Een samenwerkingsverband met onder andere KAW architecten en LAP Landscape & Urban Design heeft de aanbesteding gewonnen voor een project met 179 woningen in Vlaardingen.

Guus Beumer vertrekt bij Het Nieuwe Instituut

Gisteren, 13:26

In mei volgend jaar draagt de directeur van de instelling het stokje over, zo laat HNI donderdag weten.

Lichtkunst verbindt nieuw spoorviaduct met historie van Assen

Gisteren, 12:47

Bij een nieuw spoorviaduct in Assen activeert elke passerende trein een cascade van licht. De installatie van kunstenaar Matthias Oostrik is gisteren onthuld.

Den Haag steekt 65 miljoen euro in fietsmaatregelen

Gisteren, 09:42

De fiets moet in twintig jaar tijd het belangrijkste vervoersmiddel worden in Den Haag.

'Investeringen van beleggers in huurwoningen naar record'

2 december, 4:36

Volgens vastgoedadviseur Capital Value is dat het gevolg van de lage rentestand in combinatie met het vertrouwen in de Nederlandse woningbeleggingsmarkt.