Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Tower for Nature
Van Bergen Architectura
Interieurbeplanting weerspiegelt DNA van Xebia
Ambius B.V.
Jugendstil villa onder de rook van Amsterdam
Yben interieur en projectdesign
Wonen langs het spoor
Mview+
Interieurontwerp stadswoning Rotterdam
IX Architects
Mr. Lohmanstraat, Barendrecht
Steenhuis Bukman Architecten
Strand Nesselande
Houthandel van Dam
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Privé villa Veghel
Houthandel van Dam
Elephant realiseert woongebouw vanuit kopersopties
Elephant
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Circulaire plantenbakken
Ambius B.V.
Intura Vista Triple - Het kleine slimme 4-pans designdakraam
Intura B.V.
MasterLight
Reynaers Aluminium Nederland
ElementFaçade 7
Reynaers Aluminium Nederland
Kappa
Moods
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Vorstrandbekisting
De Hoop Pekso
Fermacell Therm25 vloerverwarmingselementen
James Hardie Netherlands B.V. (Fermacell)
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Peter van Assche
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Crimson
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Studioninedots
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Avond met Bedaux de Brouwer
KPN Hoofdkantoor
V8 Architects
Parametrisch ontwerpen
Sfeerimpressie van een boeiende middag
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Gijs en Joost Baks over de publieke dimensie van architectuur
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Guis Architectenwerk
Storm Architects
TÉGL B.V.
Ceramic Surfaces
VKV Visuals
3D Renderings | Virtual Styling | Digital Interior Design
Creon Kozijnen
Easy Sedum
Samen maken we Nederland groener!
EeStairs | Design trappen - Balustrade - Ontwerp en constructie
Beauty Between Levels
Aluprof Nederland BV
Forster Nederland N.V.
Stalen Systeemprofielen
Metaglas Groep
Uniek zicht door duurzaam Dutch design
ALUCOBOND®
Schüco International KG
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Projectleider (achitect/bouwkundige), houtbouw projecten
Hamlet
Landschapsontwerper
DELVA
Projectmanager
Sineth Architecture
Projectleider — Architect
Studioninedots
Communicatie professional
Felixx Landscape Architects & Planners
Technisch ontwerper met Archicad ervaring
Open Kaart
Architect (i.o.)
Toplab Architects Amsterdam
Loer Architecten zoekt allround architect (medior)
Loer Architecten
Junior Architect
Atelier van Berlo
Allround Architect (medior)
JVST
Architect
BDP
junior/medior (interieur)architect
Hollandse Nieuwe concepts & design bv
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Busch-Jaeger Innovatie Event
Blue Rhapsody, Koninginnenhoofd te Rotterdam
Workspace Design Show: aankondiging sprekers
Rai, Amsterdam
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Set the future Event: Sustainable and Smart Buildings
AFAS Leusden, Inspiratielaan 3, 3833 AV Leusden
Ontdek Archicad 27
Online
Tentoonstelling ‘Gevonden architectuur’ met lezing Lacaton
De Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Van nieuwbouw naar renovatie met Office Winhov
Online
Workspace Design Show - 11 en 12 september, Rai Amsterdam
Rai, Amsterdam
Ontdek Archicad 27
Online
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Copyright: Ronald Tilleman
Copyright: Ronald Tilleman
Copyright: Ronald Tilleman
Copyright: Ronald Tilleman
Schoonheid als drijfveer voor 3D-printen
11 februari 2013, 16:11
Tijdens Material Xperience in de Utrechtse Jaarbeurs gaf Enrico Dini, pionier op het gebied van 3D-printen in de bouw, een lezing. Architectenweb sprak hem na afloop van zijn drukbezochte lezing, donderdag 7 februari
.
De Italiaanse civiel ingenieur en ondernemer heeft in de afgelopen tien jaar gewerkt aan een printmachine die vormen van zes bij zes meter kan opbouwen in kunstmatige steen.
Tekst: Robert Muis
Momenteel is Dini betrokken bij de plannen voor de 3D-printwoning Landscape House, een ontwerp van de Nederlandse architect Janjaap Ruijssenaars (Universe Architecture). Ook neemt hij deel aan het onderzoek van de Europese ruimtevaartorganisatie naar de haalbaarheid van
3D-geprinte gebouwen op de maan. Dini heeft inmiddels aangetoond dat met een heel basale machine complexe vormen van groot formaat kunnen worden ‘geprint’. De methode die Dini met zijn onderneming
D-Shape
hanteert is vergelijkbaar met inkjetprinten. Bij een eerste horizontale beweging van een printarm in de metalen constructie wordt een laag zand gedeponeerd; bij de volgende plaatst de printkop een verhardingsmiddel op de gewenste plekken. “De printkop krijgt via software eenvoudig de instructie ‘open’ of ‘dicht’”, legt Dini uit. Daarna verschuift de arm verticaal en wordt een volgende laag zand en verharder uitgestreken. Zo wordt het product in lagen van vijf millimeter opgebouwd. Een gepatenteerde methode zorgt voor druk bij het verharden. Dini vindt nog veel facetten voor verbetering vatbaar. Dini: “Het kunstmatige steen is nog enigszins broos. We onderzoeken mogelijke additieven; ik wil daarbij wel dat die ecologische verantwoord zijn. Verder is onze techniek groot en grof. Het 3D-ontwerp wordt vertaald in grove voxels (driedimensionale pixels, RM), anders wordt het printproces te traag. Vooralsnog zitten we vast aan een relatief lage resolutie en een vrij grof resultaat.”
Dat is een consequentie van de keuze voor het printen van grote objecten. Waarom heeft u van meet af aan daarvoor gekozen?
“Toen ik met 3D-printen in aanraking kwam, wilde ik bruikbare producten printen. Toen we eens een maquette moesten printen, zei ik bij wijze van grap dat het een kwestie van opschalen was en we konden complete huizen printen. Ik had het beeld van een rij huizen, die allemaal net anders zijn. Met Gaudí-achtige organische vormen. Zo’n rij huizen die net niet hetzelfde zijn maar variëren op een thema is mogelijk met 3D-printen. Zoals je de noten op een muziekblad ziet: samen vormen ze een muziekstuk. Een algoritme en een muzikaal thema zijn vergelijkbaar.” “Schoonheid was de drijfveer. We kunnen duurzaam materiaal en duurzame technieken gebruiken, we kunnen ervoor zorgen dat iets lang meegaat, geen nadelige invloed heeft op het milieu en dat het voor de bewoner een gezond gebouw is. Maar ik vind dat bij een duurzamere wereld ook hoort, dat mensen schoonheid ervaren. Ik denk dat er een gedeelde notie van schoonheid bestaat.”
U ziet 3D-printen van gebouwen als ‘mass customization for a reasonable prize’?
“Nou, mijn techniek is niet goedkoop, maar de potentie om elke vorm, ook complexe geometrieën te kunnen realiseren speelt wel een rol voor me. Dat spreekt me ook aan bij het
Landscape House
van Janjaap Ruijssenaars. De bedoeling is om dat gebouw, met de vorm van een soort Möbius-ring waar binnen- en buitenkant in elkaar overgaan, in delen op locatie te printen.” “Het Landscape House vind ik ook interessant om hoe we het willen construeren. Bij de verbetering van het 3D-printen denken we na over het printmateriaal en de techniek, maar we kunnen ook nadenken over de constructiemethoden. We willen als het ware de bekisting printen, en die volstorten met vezelversterkt beton.”
Hoe lang duurt het printen van gebouwdelen?
Dini: “Het duurt nu zes minuten voor dertig vierkante meter en vijf millimeter hoogte. Eigenlijk is mijn proces meer ‘inkdrop printen’: het materiaal wordt meer op de drager gedruppeld dan gespoten. Als we die techniek kunnen verbeteren zou het proces twee, drie keer zo snel kunnen. De printer zoals we die nu hebben is heel goed wat betreft de software, de printerkop en de matrix." "We moeten nog het nodige verbeteren op het gebied van de hydrauliek en de reservoirs. We hebben geld nodig om dat verder te kunnen ontwikkelen. Maar dan nog: er wordt een enorme hoeveelheid zand heen en weer geschoven en er moet restzand worden verwijderd. Dat is tijdrovend en arbeidsintensief. Dat laatste vind ik trouwens niet eens zo erg.”
Dat lijkt tegenstrijdig. Alle technische en technologische ontwikkelingen lijken erop gericht sneller, nauwkeuriger en grootschaliger te produceren en ons zoveel mogelijk zwaar werk uit handen te nemen.
“Ik zie geen tegenstelling tussen een technologische vooruitgang als 3D-printen en handwerk. Ik stel me voor dat mensen in gebieden waar niet alles voorhanden is, waar wij wel over kunnen beschikken, een eenvoudige 3D-printmachine hebben. Ze bouwen zelf hun huis uit onderdelen die ze zelf printen, met het lokale zand dat ze in de machine scheppen en met een bindmateriaal dat ze zelf verbouwen. Het gaat me erom dat men ook daar de beschikking krijgt over een machine en een programma om te printen en het recept om het materiaal te maken. Met zonne-energie kunnen ze hun eigen stroom opwekken.” "Ik denk dat technologie goed kan helpen om mensen onafhankelijker te maken, ook in de westerse maatschappijen. Je ziet dat al gebeuren: door internet en mobiele telefoon hoeven mensen minder te reizen om elkaar te ontmoeten, mensen richten zich op hun directe omgeving en kleinere gemeenschappen, gaan zichzelf meer bedruipen, zorgen voor eigen energie en voedsel uit de buurt. Technologische ontwikkeling kan leiden naar een ander economisch model.”
Nieuwe technologie moet worden ingezet voor een nieuwe manier van leven, die juist een tragere pas neemt?
“Ja, we moeten breken met de richting die is ingezet met de industriële revolutie. We moeten naar een industriële devolutie”
Trefwoorden
universe architecture
material xperience
enrico dini
3d printen
technologie
bouw
janjaap ruijssenaars
landscape house
Best gelezen
1
Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend
maandag, 18 september
2
Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande
woensdag, 20 september
3
Echte architecten
dinsdag, 19 september
4
Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum
vrijdag, 22 september
5
Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid
dinsdag, 19 september
Gerelateerde nieuwsberichten
Architectenweb netwerkevent: impact 3D-printen op bouw
20 juni 2014
Material Xperience trekt meer bezoekers
12 februari 2013
Video: tien huizen 3D-geprint in 24 uur
25 april 2014
Aboutaleb opent World Food Festival
20 september 2013
Ken Yeang topspreker Material Xperience
6 januari 2014
'Markt 3D-printen groeit snel'
27 mei 2013
TU/e neemt 'kingsize' 3D-betonprinter in gebruik
22 oktober 2015
Bouw 3D-geprint 'grachtenpand' aanstaande
18 april 2013
3D-geprint Landscape House wordt expositieruimte
12 juni 2014
Video: TEDx-talk Janjaap Ruijssenaars
7 november 2014
Eerste 3D-geprinte stadsbankje in Amsterdam
8 februari 2016
Onderzoek naar 3D-geprinte basis op de maan
1 februari 2013
Materia Inspiration Center toont '3D printing'
19 augustus 2011
Universe Architecture ontwerpt 3D-printhuis
15 januari 2013
Architectenweb netwerkevent: impact 3D-printen op bouw
20 juni 2014
Material Xperience trekt meer bezoekers
12 februari 2013
Video: tien huizen 3D-geprint in 24 uur
25 april 2014
Aboutaleb opent World Food Festival
20 september 2013
Ken Yeang topspreker Material Xperience
6 januari 2014
'Markt 3D-printen groeit snel'
27 mei 2013
TU/e neemt 'kingsize' 3D-betonprinter in gebruik
22 oktober 2015
Bouw 3D-geprint 'grachtenpand' aanstaande
18 april 2013
3D-geprint Landscape House wordt expositieruimte
12 juni 2014
Video: TEDx-talk Janjaap Ruijssenaars
7 november 2014
Eerste 3D-geprinte stadsbankje in Amsterdam
8 februari 2016
Onderzoek naar 3D-geprinte basis op de maan
1 februari 2013
Materia Inspiration Center toont '3D printing'
19 augustus 2011
Universe Architecture ontwerpt 3D-printhuis
15 januari 2013
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein
Gisteren, 15:41
Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.
'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs
Gisteren, 14:32
Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.
Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum
Gisteren, 12:14
Dankzij een prefab bouwsysteem, een basisopzet vanuit drie plattegronden en extra aandacht voor de geveldetaillering wisten BureauVanEig en Zecc Architecten een hoogwaardig blok met betaalbare woningen te realiseren.
Nominaties Groninger Architectuurprijs 2023 bekend
Gisteren, 10:36
Dertien projecten komen in aanmerking voor deze editie van de jaarlijks uitgereikte prijs.
Kadaster ziet dit jaar flink minder nieuwe hypotheken
Gisteren, 09:58
Die daling is vooral het gevolg van de sterk gestegen hypotheekrentes.
Erfgoedvereniging in hoger beroep na besluit renovatie Amsterdam Museum
Gisteren, 09:17
In juli verklaarde de rechter het verweer tegen de renovatie ongegrond.
Amsterdam neemt extra maatregelen wegens achterblijven woningbouw
21 september, 2:21
Het college treft in aanvulling op de maatregelen uit het Woningbouwplan van januari extra crisismaatregelen.
Vastgoedbedrijf Certitudo valt om na problemen bij projecten
21 september, 9:40
Het bedrijf is failliet verklaard na aanhoudende problemen bij lopende projecten.
Doortrekken Noord-Zuidlijn onzeker na miljardenbezuiniging
21 september, 9:05
Het kabinet moet bezuinigen en haalt ruim 1,5 miljard euro uit het project.
RVO: subsidiepot verduurzaming publieke gebouwen binnen dag leeg
20 september, 1:48
Volgend jaar komt er een nieuw subsidiebudget beschikbaar, evenals in de jaren daarna.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur