2050: particulier initiatief

16 januari 2013, 16:55

Deze week verschijnt de 50^e editie van AWM. Voor dit jubileumnummer vroeg Architectenweb tien architecten en bestuurders om in een korte tekst vooruit te kijken naar het jaar 2050. Hoe ziet de wereld van de architect er dan uit? In de komende weken presenteert Architectenweb iedere dag een van deze visies. Vandaag: particulier initiatief.

Mensen maken de stad
De stad van de toekomst vertoont veel gelijkenissen met steden uit het verleden. In 1671 schilderde Gerrit Berckheijde de Amsterdamse Herengracht. Licht schijnt op de muren van de woningen waar nog geen woning naast staat, als spotlights op de gaten die de rij doorbreken. In 1685 schilderde Berckheijde deze ‘gouden bocht’
opnieuw. Veel van de gaten zijn opgevuld, maar de rij is nog altijd niet gesloten. Het typeert hoe onze steden in het verleden groeiden, en hoe steden zich – naar mijn idee – ook in de toekomst zouden moeten ontwikkelen. Gekoppeld aan een concrete, persoonlijke vraag, geleidelijk en zonder gefixeerd eindbeeld.

Maar hoe natuurlijk dat in het verleden ook ging, in de toekomst zal het niet gemakkelijk zijn. In de afgelopen eeuw zijn wij gewend geraakt aan een stedelijke ontwikkeling waarbij grootschalige bouw- en ontwikkelingsconglomeraten de productie domineren, en grote hoeveelheden woningen tegelijkertijd realiseren. Daarmee is de ziel uit het wonen verdwenen. Het wonen is handelswaar geworden, een massaproduct, en de bewoner is gereduceerd tot woonconsument.

Juist omdat het wonen zo’n primaire levensbehoefte vertegenwoordigt – een woning is tenslotte meer dan een dak boven je hoofd; het is de veilige haven van waaruit je de wereld betreedt – en aan de basis van een samenleving ligt, zou er een einde moeten komen aan de vervreemding die tussen de woning en bewoner(s) is ontstaan. Het wonen moet weer van de mensen zelf worden; zij moeten opnieuw de producent van het eigen wonen zijn.

Dit betekent niet dat wij één op één terug moeten naar het Nederland van de 17e eeuw. Nee, we moeten zoeken naar nieuwe vormen van organische groei. In Almere zijn wij daar al enkele jaren mee bezig. In 2006 hebben we er principieel voor gekozen het eerste recht op bouwgrond bij de mensen zélf neer te leggen. Inmiddels bouw(d)en bijna 1.500 huishoudens hier hun eigen woning, en zetten we stappen om zelforganisatie ook op een hoger schaalniveau toe te passen. Zo zal Almere Oosterwold, een nieuw stadsdeel aan de oostkant van de stad, volledig vorm krijgen langs de lijn van initiatief van onderop.

Het is lastig om een visie op de ideale stad in slechts enkele woorden te vatten. Ik nodig u dan ook uit voor een wandeling door Homeruskwartier in Almere Poort, Nederlands’ grootste zelfbouwwijk, zodat u met eigen ogen kunt zien waar het toe leidt als een beroep wordt gedaan op de ondernemingszin, de creativiteit van de stadsbewoners. U zult zien dat het een enorme diversiteit met zich meebrengt; u zult horen dat er achter iedere deur een ander, uniek verhaal schuil gaat.

De stad in 2050, dat is een stad die klank en kleur krijgt door de kracht van de mensen zelf.

Adri Duivesteijn

Wethouder Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling Almere

Trefwoorden

2050 organische stedenbouw adri duivesteijn almere awm 50

1	OZ presenteert hoogbouwcomplex in de Binckhorst dinsdag, 15 oktober
2	Dutch Design Week 2019: 8 tips woensdag, 16 oktober
3	'Groene' hogeschool voor Floriadeterrein Almere maandag, 14 oktober
4	AM ontwikkelt nieuw kantoorpand naast Station Eindhoven dinsdag, 15 oktober
5	Beroepservaring van een jonge architect in een weerbarstig werkveld dinsdag, 15 oktober