Le Carrefour in Leiden

2011: De belangrijkste gebouwen

23 december 2011, 11:46

In 2011 zijn er een groot aantal prominente gebouwen opgeleverd. Drie musea openden dit jaar de deuren na een grondige verbouwing. Ook werden er bijzondere kantoorgebouwen opgeleverd en een aantal panden herbestemd. Een overzicht van de belangrijkste gebouwen van het afgelopen jaar.

Tekst Marit Smits

De heropening van het Drents Museum in Assen was een van de belangrijkste museummomenten van het afgelopen jaar. Na een verbouwing van achttien maanden kon het publiek het museum weer gaan bezoeken. Het door (designed by) Erick van Egeraat ontworpen Koetshuis en diens passage zijn het pronkstuk van het vernieuwde museum. De bouwwerkzaamheden verliepen volgens het gestelde tijdschema, iets wat zeker in tijden van crisis weinig voorkomt.

Ook werd het Scheepvaartmuseum na vier jaar verbouwing weer geopend voor de bezoeker. In mei vond allereerst de oplevering van de bekende overkapping, ontworpen door Ney + Partners, plaats. De rest van het museum, gerenoveerd door Dok architecten, werd in september opengesteld. Na de opening won de vloer van het museum de innovatieprijs De Vernufteling, om zijn geluidabsorberende vermogen.

In juli vond de opening van het vernieuwde NAi Museum plaats. Het museum werd onder handen genomen door Jo Coenen en voorzien van een nieuw entreegebouw en extra tentoonstellingsruimtes. Een van deze ruimtes is de door OMA ontworpen Schatkamer, die in september werd onthuld. De tentoonstellingsruimte in de kelder van het museum toont de hoogtepunten uit de eigen collectie.

Bijzondere kantoorgebouwen
Ondanks de kantoorleegstand werden er in 2011 een aantal grote kantoorprojecten opgeleverd. De gebouwen staan vaak niet alleen op een prominente plek, maar hebben ook een opmerkelijke vorm.

Een van de meest spectaculaire opgeleverde kantoorpanden van dit jaar is dat van de Belastingdienst en DUO in Groningen. De door UNStudio ontworpen huisvesting behoort tot de eerste pps-projecten in Nederland. Ook vormt het 92 meter hoge complex met zijn zachte, golvende rondingen een nieuw markeerpunt in de Groningse skyline.

Een ander kantoor met golvende rondingen is het Rabobank-kantoor in Utrecht. Deze werd eind oktober geopend, nadat de oplevering was uitgesteld door een grote brand in het gebouw in 2010. Het door Kraaijvanger?Urbis ontworpen complex bestaat uit twee ietwat van elkaar gedraaide torens die gekoppeld zijn door tussengelegen vloeren.

Vlakbij het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag is het nieuwe hoofdkantoor voor Europol gerealiseerd. Het gebouw van de hand van Quist Wintermans Architekten oogt van buitenaf gesloten, maar heeft binnenin een open uitstraling doordat het daglicht op veel plekken toetreedt in het pand. Ook wordt het gebouw natuurlijk geventileerd doordat het bouwwerk een dubbele glazen gevel heeft op de kantoorverdiepingen.

Het kantoorgebouw Le Carrefour is een voorbeeld van bouwen ten behoeve van de verdichting van de stad. Het pand is op een moeilijk te bebouwen locatie gerealiseerd. Direct aan het spoor in Leiden is het door VVKH Architecten ontworpen bouwwerk negen meter boven het maaiveld getild met behulp van twaalf stalen ‘bomen’. Onder het kantoorpand is een ondergrondse parkeergarage en een verlengstuk van de naastgelegen weg gerealiseerd. Hierdoor is er op de smalle en langgerekte kavel sprake van driedubbel grondgebruik.

Den Haag Zuid kon in april het nieuwe Stadskantoor Leyweg gaan bezichtigen. Dit tweede stadskantoor van Den Haag staat vooral bekend om zijn driehoekige vorm. Architectenbureau Rudy Uytenhaak koos voor deze vorm om de woningen aan de Leyweg tegenover het stadskantoor het uitzicht en licht niet teveel te ontnemen.

Duurzame hoogstandjes
In de categorie ‘duurzame gebouwen’ is het TNT-gebouw een van de meest prominente. Het door Paul de Ruiter en Odette Ex (interieur) ontworpen pand in Hoofddorp werd in september in gebruik genomen. Het kantoorgebouw is volgens het bouwconsortium het eerste in Nederland dat voldoet aan de toekomstige EU-regels op het gebied van energieneutrale gebouwen. Daarnaast heeft het pand de hoogst haalbare kwalificatie (‘Platinum’) binnen het internationale duurzaamheidslabel LEED behaald.

De nieuwbouw van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) in Wageningen werd door Claus en Kaan Architecten ontworpen volgens het Cradle-to-Cradle-principe. Het ‘biodivers’ dak isoleert het gebouw en levert volgens het architectenbureau stroom voor het pand. De verwarming en koeling gebeurt via opgeslagen zomerwarmte en winterkou. Daarvoor bevindt zich op driehonderd meter diepte een hogetemperatuursopslag. De Wageningen Universiteit (WUR) heeft voor deze nieuwbouw ruim vier hectare van haar grond beschikbaar gesteld.

Voor de Floriade van 2012 ontwierp architect Jón Kristinsson het duurzame paviljoen Villa Flora. Van april tot en met oktober 2012 kan het bouwwerk bezocht worden tijdens het evenement. Daarna dient het als kantoorpand en kookschool. Het pand heeft de vorm van een enorme tuinderskas. Het dak is bekleed met parabolische spiegels, die het invallende zonlicht bundelen en omzetten in hitte en elektriciteit. ’s Nachts vangen de spiegels koude op. Helaas worden de spiegels wegens bezuinigingen voorlopig niet in werking gesteld. De opdrachtgever hoopt de installatie op een later tijdstip wel te kunnen gebruiken. De spiegels dienen wel als blikvanger op het Floriade-terrein.

Nieuw leven voor oude gebouwen
Architect Dick van Gameren transformeerde een oude Gooise villa uit de jaren zestig in Villa 4.0. Versie Vier punt nul, omdat het woonhuis door de transformatie nu aan zijn vierde leven gaat beginnen. In de villa in Naarden ligt de focus op ‘ruimte’. Zo liggen de kamers rond een ruimtelijke witte hal zonder een specifieke functie. Ruimte staat ook in het door IDing interior design ontworpen interieur hoog in het vaandel, want op een paar meubels (waaronder een zitkuil) na is de villa leeg gehouden.

Zuiderkerkprijs- en VKG Architectuurprijs-winnaar De Keyzer in Amsterdam is een ode aan de Dubbeltjespanden die in de negentiende eeuw op de plek van het gebouw stonden. “Met identieke baksteen en dezelfde architectonische compositiemiddelen die destijds zijn gebruikt, hebben we een hedendaagse vervanging voor dit stadsblok ontworpen”, vertelde architect Tom Frantzen bij de oplevering in juni aan Architectenweb. Het gebouw omvat nu huurappartementen, groepswoningen, bedrijfsruimten en een gezondheidscentrum.

2011 was ook het jaar van de oplevering van de eerste Solids. Een Solid is een gebouw zonder bestemmingsplan. Degene die een Solid-ruimte huurt mag de ruimte naar eigen wens inrichten. In Amsterdam waren Solid 1, 2 en 11 klaar voor verhuur. Met name Solid 11 in Amsterdam-West, ontworpen door Tony Fretton Architects, was enorm in trek. Stadgenoot veilde de Solid bij wijze van experiment. In één dag meldden 120 huurders zich aan om een ruimte te huren in het nieuwe pand. 39 van hen mocht zich aan het einde van de dag de gelukkige eigenaar van een Solid-woning/winkel/horecagelegenheid noemen.

Trefwoorden

de keyzer ney partners floriade 2012 odette ex villa flora joegoslavie-tribunaal stadskantoor leyweg de vernufteling tom frantzen kraaijvanger • urbis iding interior design studio villa 4.0 koetshuis wageningen universiteit zuiderkerkprijs scheepvaartmuseum dick van gameren nai museum nederlands instituut voor ecologie (nioo-knaw) claus en kaan architecten quist wintermans architekten unstudio vvkh architecten erick van egeraat belastingdienst solid 11 duo solid tnt rabobank le carrefour drents museum rudy uytenhaak europol schatkamer oma jon kristinsson dok architecten vkg architectuurprijs jo coenen paul de ruiter tony fretton architects leed

1	Nominaties 'Schoolgebouw van het Jaar 2020' bekend woensdag, 16 september
2	SVP presenteert ensemble woonblokken langs spoor Amersfoort vrijdag, 18 september
3	Twee nieuwe gebouwen van Proof of the Sum voor Pivot Park Oss dinsdag, 15 september
4	Gebouw Zuiderplein van Atelier Kempe Thill in Antwerpen klaar vrijdag, 18 september
5	Nieuw ‘Huis op Zuid’ combineert sport en wonen in een gebouw woensdag, 16 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Floriadebrug Venlo op zijn plek gezet

BNA-prijs Noordwest/Centrum voor Villa 4.0

VVKH Architecten presenteert plan Zeist

Video: NIOO-KNAW

Stadstuin en paviljoen Kempkensberg geopend

NAi Museum opent Schatkamer

Drents Museum heropend na verbouwing

Nieuw markeerpunt voor Groningse skyline

Vloer Scheepvaartmuseum wint innovatieprijs

Le Carrefour Leiden in gebruik genomen

‘Energiepositief’ hoofdkantoor TNT geopend

Zuiderkerkprijs 2011 voor gebouw De Keyzer

Solid Amsterdam in één dag verhuurd

Definitief ontwerp Europol gepresenteerd

NAi-museum heropend voor het publiek

Floriade-paviljoen Villa Flora opgeleverd

'Negentiende-eeuws' complex De Keyzer klaar

De Keyzer wint VKG Architectuurprijs 2011

Scheepvaartmuseum terug in oude glorie

Claus en Kaan's NIOO-KNAW geopend

‘Tweede stadhuis’ Den Haag klaar voor gebruik

Rabobank-toren Utrecht in gebruik genomen

Andere nieuwsberichten

Bartok en Focus Filmtheater winnaars Heuvelinkprijs 2020

Gisteren, 15:35

Woongebouw Bartok van Barcode Architects won de vakjuryprijs, de publieksprijs ging naar het door DP6 ontworpen Focus Filmtheater.

Een openluchtpodium met regen als achtergrond

Gisteren, 13:58

In het bosrijke Sint-Arnolduspark, op de Tiegemberg in West-Vlaanderen, heeft Matthijs la Roi Architects een openluchtpodium en ‘regeninstallatie’ gerealiseerd.

West 8 transformeert golfbaan Houston tot botanische tuin

Gisteren, 12:26

Afgelopen weekend is de eerste fase geopend van een ‘openluchtmuseum voor bomen en planten’ dat uiteindelijk 54 hectare groot wordt.

Een hedendaags herenhuis met klassieke kenmerken

Gisteren, 11:10

Architectenbureau JURY! ontwierp voor een opdrachtgever in Rotterdam een klassieke, maar tijdloze woning.

Delfzijl huisvest eerste recycler van vervuild staal ter wereld

Gisteren, 11:25

Purified Metal Company (PMC) gaat als eerste ter wereld vervuild staal verwerken tot schone grondstof voor de staalindustrie.

Tentoonstelling over lithium in Het Nieuwe Instituut

18 september, 2:54

In de expositie over het gelijknamige element worden zowel de heilzame als de schadelijke kanten van de eeuwige menselijke zoektocht naar energie belicht.

Kabinet wil kijken naar verdere verlaging heffing wooncorporaties

18 september, 11:05

De aangekondigde vermindering van 200 miljoen euro in 2021 is volgens onder meer PvdA, GroenLinks en SP niet genoeg.

AD: opmars elektrisch vervoer niet te stuiten

18 september, 10:32

De verkoop van e-bikes, e-scooters en ook elektrische auto's breekt dit jaar records.

Feyenoord: komst van nieuw stadion is haalbaar

17 september, 11:16

De voetbalclub en Stadion Feijenoord gaan daarom verder met het proces dat in 2025 moet leiden tot de opening van het stadion aan de oever van de Maas.

CDA'er Heerma wil wel meer doen tegen 'nationale wooncrisis'

17 september, 9:02

Ook zijn coalitiegenoten Klaas Dijkhoff (VVD) en Rob Jetten (D66) gaven in bij de Algemene Beschouwingen aan misschien wel verder te willen gaan dan de plannen van het kabinet.

Ga naar het nieuws-archief