Bouw Berlijnse Muur begon 50 jaar geleden

8 augustus 2011, 11:43

Het was een grote schok voor de hele wereld toen Oost-Duitse bouwvakkers op 13 augustus 1961 de eerste betonplaten neerzetten op de grens met West-Duitsland. De betonnen muur deelde de wereldstad Berlijn in een westelijk en een oostelijk deel. Families, vrienden en buren waren tot hun schrik plots gescheiden. De meesten zouden elkaar 28 jaar niet meer zien.

In het voorjaar van 1961 waren nog tienduizenden Oost-Duitsers naar het Westen gevlucht, onder het prikkeldraad en andere afzettingen door. Vooral goedopgeleide jonge werknemers en academici weken uit van de socialistische republiek DDR naar het kapitalistische West-Duitsland. In het voorjaar was de economische situatie in de DDR verslechterd. Door de massale verhuizing liep het land langzaam leeg.

In juni had de Oost-Duitse leider Walter Ulbricht nog verzekerd dat ,,niemand het plan heeft om een muur te bouwen'' op de grens. Maar toen waren de voorbereidingen al in volle gang.

De betonnen kolos werd 4 meter hoog en 43 kilometer lang. Het onderbrak 193 straten en vele tramlijnen. Circa 11.500 militairen begonnen de grenzen te controleren. Vanuit 302 wachttorens speuren militairen naar grensovertreders.

Voor veel Duitsers is de herinnering aan de muur nog levendig. Heel sterk is dat bijvoorbeeld bij Jürgen Litfin. Hij vernam in augustus 1961 op de televisie dat zijn broer Günter had geprobeerd om vanuit Oost-Berlijn via de haven naar het Westen te zwemmen. De vluchter was ontdekt door de bewakers en doodgeschoten. Hij was het eerste slachtoffer van de grenspolitie.

Zijn broer heeft een DDR-wachttoren in Berlijn gekocht en ingericht als museum voor zijn broer. Jürgen heeft er vele toeristen en schoolklassen rondgeleid en verteld over het leven in de DDR. ,,En dat was geen arbeiders- en boerenparadijs’’, zei hij nadrukkelijk in een recent interview.

In totaal probeerden ruim 100.000 mensen te vluchten van Oost- naar West-Duitsland tussen 1961 en 1989. Ruim 600 van hen stierven, minstens 136 bij de Berlijnse muur. Bij de strenge controle bij de grens kwamen 251 mensen om, de meesten door hartaanvallen.

De Oost-Duitse regering beweerde zelf dat de muur nodig was om de eigen bevolking te beschermen tegen het ‘fascistische Westen’. In 1989 bleek de animo van de bevolking voor het westen echter te groot. Na massale protesten beloofde de DDR-regering de grens open te stellen. De eenwording van Duitsland was begonnen.
Bron: ANP

Trefwoorden

berlijnse muur

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december
4	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
5	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Satire over gebruik groene gevels

12 juli 2011

Groen licht voor herbouw Berlijns paleis

2 december 2009

Prominenten willen museum over Koude Oorlog

17 juni 2008

Kunstenaar wil deel Berlijnse Muur opnieuw laten verrijzen

24 augustus 2018

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Faculteit ITC Universiteit Twente onderscheiden met Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

12 december, 5:30

Vrijdag ontving Civic Architects de prijs en het bijbehorend geldbedrag van 50.000 euro uit handen van Ed Nijpels, voorzitter van de ir. Abe Bonnema Stichting.

MVRDV werkt aan renovatie boeddhistisch klooster in Franse Dordogne

12 december, 11:37

Naar ontwerp van MVRDV en het plaatselijke architectenbureau MoonWalkLocal ondergaat het boeddhistische klooster Plum Village in de Franse Dordogne een grote renovatie.

Studio for New Realities ontwerpt twee woongebouwen in District U

12 december, 10:00

De transformatie van het voormalige Unilever-terrein in Vlaardingen gaat een nieuwe fase in nu gestart is met de bouw van de eerste woningbouwprojecten.

Wanden uit leemsteen verbinden woning met Limburgs landschap

12 december, 9:00

In de landelijke omgeving van Weert, in het noorden van Limburg, heeft De Nieuwe Context een woning ontworpen waar wanden uit leemsteenblokken de verbinding tussen binnen en buiten manifest maken.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.

Zuid-Holland: met dubbel agrarisch ruimtegebruik stroom voor 700.000 huizen

12 december, 11:06

De provincie heeft laten uitzoeken waar de combinatie van landbouw en zonnepanelen in theorie mogelijk is.

Miljarden extra nodig voor aanleg landelijk waterstofnetwerk

11 december, 3:13

Volgens de Algemene Rekenkamer zijn de verwachte opstartverliezen meer dan drie keer zo hoog als het beschikbare subsidiebedrag van 750 miljoen euro.

Brussel wil snellere vergunningen voor elektriciteitsprojecten

11 december, 1:39

De Europese Commissie wil dat elektriciteitsnetwerken van lidstaten beter op elkaar aansluiten.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

10 december, 1:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

10 december, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.

Ga naar het nieuws-archief