Het nieuwe belastingkantoor in Doetinchem (impressie: MAS Architectuur)

‘Stap niet zomaar in DBFMO-traject’

22 april 2011, 15:46

Een architect zou niet zonder omzien in een DBFMO-traject moeten stappen. Dat zegt Joost Berger van MAS Architectuur, die als architect bij het nieuwe belastingkantoor in Doetinchem betrokken was. De financiële opbrengsten zijn volgens hem gering en de rol van de architect op zijn minst onduidelijk.

Aanbestedingen volgens het principe Design, Build, Finance, Maintain & Operate (DBFMO) vormen het nieuwe evangelie van de rijksoverheid. Door het risico voor zaken als het ontwerp, financiering en onderhoud van nieuwe rijksgebouwen uit te besteden aan de markt, kan er flink bespaard worden op de kosten van deze aspecten en uiteindelijk het totale project.

Berger gaat hier voor een deel in mee, maar plaatst ook zijn kanttekeningen. “Voor de overheid wordt zo’n gebouw misschien goedkoper, maar de maatschappelijke kosten lopen juist op. Kijk alleen maar naar de voorinvesteringen die marktpartijen moeten doen als ze mee willen dingen naar een DBFMO-opdracht.”

Concurrentie
Een DBFMO-project wordt meestal aanbesteed op basis van concurrentie. Wie de beste kwaliteit voor de meest voordelige prijs kan leveren, krijgt de opdracht. Vergeten daarbij wordt volgens Berger de kosten die alle partijen maken en de kleine marges, ook voor architecten. “We zijn uiteindelijk uit de kosten gekomen, maar je houdt er niets aan over.”

In het geval van het Doetinchemse belastingkantoor kregen alleen de drie geselecteerde partijen voor de laatste aanbestedingsfase een onkostenvergoeding en hebben de veertien andere consortia hun werk ‘voor niets’ gedaan. “De vergoeding bedroeg destijds 50.000 euro, niet erg veel. Pas later heeft de overheid DBFMO-vergoedingen verhoogd.”

Leerzaam
Berger prijst net als andere architecten met DBFMO-ervaring het integrale ontwerpproces, waarbij de architect in samenwerking met partijen als installateurs al in de eerste fase van het project kostenbesparende maatregelen kan bedenken en doorvoeren. “Dat is een zeer leerzaam en interessant traject”, zegt de architect.

In het geval van het belastingkantoor hield zijn rol in feite op na het definitief ontwerp, aldus Berger. “Daarna ben je overgeleverd aan het grote geheel, waarbij financiën een grote rol spelen, Zo had bij ons de aannemer besloten in plaats van het voorgestelde gevelsteen een steenstrip te gebruiken. Het ziet er wel ongeveer hetzelfde uit, maar zo hadden we het niet bedoeld.”

Beter gewaarborgd
De rol van een architect zou wat Berger betreft beter gewaarborgd moeten worden, zodat hij tijdens het gehele proces invloed kan houden. Dat is nog een ingewikkeld verhaal, aangezien eisen voor de architectonische kwaliteit contractueel zijn vastgelegd en overleg met de opdrachtgever (de Rijksgebouwendienst) lastig is.

“We overlegden er natuurlijk wel mee, maar we zaten er eerder tegenover dan naast. De Rgd wist precies wat ze wilde, maar mocht niet teveel zeggen omdat ze anders een veel te sturende rol zou krijgen. Zo ontstaat er een vreemd spelletje tussen architect en opdrachtgever.”

“Er heeft een gesprek plaatsgevonden tussen architecten die ervaring hebben met DBFMO. Wij kwamen er niet uit hoe de borging voor de architect beter geregeld kan worden, maar het lijkt ons wel iets waar de Rijksgebouwendienst invloed op kan uitoefenen.”

Aan architecten heeft Berger ook een boodschap. “Stap er alleen in als je het uit idealisme wilt doen. Zoals gezegd is het een interessant traject, waar je veel van leert. Voor een gezonde financiële bedrijfsvoering is het niet ideaal om in DBFMO-aanbestedingen op basis van concurrentie te stappen.”

Meer over ervaringen van architecten met DBFMO (zoals UNStudio bij het nieuwe kantoor van DUO en de Belastingdienst) in AWM 41, dat in week 18 verschijnt.

Trefwoorden

belastingkantoor doetinchem joost berger mas architectuur dbfmo

1	Woongebouw Woldringlocatie in Groningen opgeleverd dinsdag, 19 november
2	De Caap: 150 meter hoge blikvanger voor wijk Rivium donderdag, 14 november
3	Mastenbroek presenteert actieplan om stikstofuitstoot te verlagen maandag, 18 november
4	Nieuwbouw EMA aan de Zuidas opgeleverd maandag, 18 november
5	Atelier van Berlo winnaar Next Step Award 2019 donderdag, 14 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Kosten aanbestedingen fors gestegen

2011: De belangrijkste gebeurtenissen

Kromhoutkazerne volledig in gebruik

Drie kandidaten voor huisvesting Planbureaus

Ketenacademie in najaar van start

Architecten 'gegijzeld' door aanbestedingscultuur

Drie nieuwe partners bij MAS architectuur

MAS architectuur ontwerpt mytylschool in relatie met buitenwereld

Nieuw markeerpunt voor Groningse skyline

Hogere ontwerpvergoeding pps-projecten

‘Architect onafhankelijk adviseur bij DBFMO’

Verslag manifestatie Ketenintegratie

Aanbestedingen ontwerpteams rukken op

Aanbesteding defensiemuseum (weer) gestart

Steunpunt blijft bezorgd over jonge architecten

Belastingkantoor Doetinchem geopend

Vierde kwartaal verdubbeling aanbestedingen

Koningin opent nieuwe ministerie van Financiën

Andere nieuwsberichten

Pas de deux van torenhelften rond het atrium

Gisteren, 17:20

In het nieuwe zakendistrict Fengtai in Beijing is een kantoortoren naar ontwerp van Zaha Hadid Architects gebouwd.

Nederlands paviljoen Architectuurbiënnale in teken van Multispecies Urbanism

Gisteren, 14:37

Nederland wil een perspectief op stedenbouw presenteren waarbij naast mensen andere levende wezens, planten en kunstmatige systemen uitgangspunten van ontwerp zijn.

Uit het riet verheft zich De Zeemol

Gisteren, 14:19

In het natuurgebied de Korendijkse Slikken aan het Haringvliet is een vogeluitkijkpost gerealiseerd naar ontwerp van RO&AD Architecten.

Fenix I – Imposant gebouw met twee draagconstructies

Gisteren, 10:30

Het bijna 100 jaar oude gebouw Fenix I aan de Rotterdamse Rijnhaven oogt, na de transformatie en uitbreiding naar ontwerp van Mei architect and planners, imposant.

VR-tour door gesloopt woningbouwproject op IDFA

Gisteren, 15:49

Op het documentairefestival IDFA in Amsterdam wordt vanaf komende vrijdag de virtual reality-documentaire Common Ground getoond.

Geboortehuis Hitler wordt politiebureau

Gisteren, 09:25

Er wordt een wedstrijd voor architecten uitgeschreven om het pand als politiebureau gestalte te geven.

Laurien Keller partner bij BNLA architecten

19 november, 2:57

Ze voegt zich bij de twee andere partners van het Amsterdamse bureau, Arjen Bloem en Eric Lemstra.

'Verdrievoudiging openbare toiletten gewenst'

19 november, 10:29

Hoewel het aantal openbare toiletten in Nederland met ruim 1500 is toegenomen in het afgelopen jaar, zijn het er nog altijd veel te weinig, aldus de Maag Lever Darm Stichting.