Het nieuwe belastingkantoor in Doetinchem (impressie: MAS Architectuur)

‘Stap niet zomaar in DBFMO-traject’

22 april 2011, 15:46

Een architect zou niet zonder omzien in een DBFMO-traject moeten stappen. Dat zegt Joost Berger van MAS Architectuur, die als architect bij het nieuwe belastingkantoor in Doetinchem betrokken was. De financiële opbrengsten zijn volgens hem gering en de rol van de architect op zijn minst onduidelijk.

Aanbestedingen volgens het principe Design, Build, Finance, Maintain & Operate (DBFMO) vormen het nieuwe evangelie van de rijksoverheid. Door het risico voor zaken als het ontwerp, financiering en onderhoud van nieuwe rijksgebouwen uit te besteden aan de markt, kan er flink bespaard worden op de kosten van deze aspecten en uiteindelijk het totale project.

Berger gaat hier voor een deel in mee, maar plaatst ook zijn kanttekeningen. “Voor de overheid wordt zo’n gebouw misschien goedkoper, maar de maatschappelijke kosten lopen juist op. Kijk alleen maar naar de voorinvesteringen die marktpartijen moeten doen als ze mee willen dingen naar een DBFMO-opdracht.”

Concurrentie
Een DBFMO-project wordt meestal aanbesteed op basis van concurrentie. Wie de beste kwaliteit voor de meest voordelige prijs kan leveren, krijgt de opdracht. Vergeten daarbij wordt volgens Berger de kosten die alle partijen maken en de kleine marges, ook voor architecten. “We zijn uiteindelijk uit de kosten gekomen, maar je houdt er niets aan over.”

In het geval van het Doetinchemse belastingkantoor kregen alleen de drie geselecteerde partijen voor de laatste aanbestedingsfase een onkostenvergoeding en hebben de veertien andere consortia hun werk ‘voor niets’ gedaan. “De vergoeding bedroeg destijds 50.000 euro, niet erg veel. Pas later heeft de overheid DBFMO-vergoedingen verhoogd.”

Leerzaam
Berger prijst net als andere architecten met DBFMO-ervaring het integrale ontwerpproces, waarbij de architect in samenwerking met partijen als installateurs al in de eerste fase van het project kostenbesparende maatregelen kan bedenken en doorvoeren. “Dat is een zeer leerzaam en interessant traject”, zegt de architect.

In het geval van het belastingkantoor hield zijn rol in feite op na het definitief ontwerp, aldus Berger. “Daarna ben je overgeleverd aan het grote geheel, waarbij financiën een grote rol spelen, Zo had bij ons de aannemer besloten in plaats van het voorgestelde gevelsteen een steenstrip te gebruiken. Het ziet er wel ongeveer hetzelfde uit, maar zo hadden we het niet bedoeld.”

Beter gewaarborgd
De rol van een architect zou wat Berger betreft beter gewaarborgd moeten worden, zodat hij tijdens het gehele proces invloed kan houden. Dat is nog een ingewikkeld verhaal, aangezien eisen voor de architectonische kwaliteit contractueel zijn vastgelegd en overleg met de opdrachtgever (de Rijksgebouwendienst) lastig is.

“We overlegden er natuurlijk wel mee, maar we zaten er eerder tegenover dan naast. De Rgd wist precies wat ze wilde, maar mocht niet teveel zeggen omdat ze anders een veel te sturende rol zou krijgen. Zo ontstaat er een vreemd spelletje tussen architect en opdrachtgever.”

“Er heeft een gesprek plaatsgevonden tussen architecten die ervaring hebben met DBFMO. Wij kwamen er niet uit hoe de borging voor de architect beter geregeld kan worden, maar het lijkt ons wel iets waar de Rijksgebouwendienst invloed op kan uitoefenen.”

Aan architecten heeft Berger ook een boodschap. “Stap er alleen in als je het uit idealisme wilt doen. Zoals gezegd is het een interessant traject, waar je veel van leert. Voor een gezonde financiële bedrijfsvoering is het niet ideaal om in DBFMO-aanbestedingen op basis van concurrentie te stappen.”

Meer over ervaringen van architecten met DBFMO (zoals UNStudio bij het nieuwe kantoor van DUO en de Belastingdienst) in AWM 41, dat in week 18 verschijnt.

Trefwoorden

belastingkantoor doetinchem joost berger mas architectuur dbfmo

1	Nieuwe fietsenstalling aan voorzijde station Amsterdam CS officieel geopend woensdag, 25 januari
2	Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc donderdag, 26 januari
3	Nieuwe gebouwen met 243 woningen op kop Schipholweg Haarlem maandag, 30 januari
4	Bouw houten kantoorgebouw op Zuidas opgeschort donderdag, 26 januari
5	OMA verbouwt museum voor Egyptische oudheden in Turijn vrijdag, 27 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Kosten aanbestedingen fors gestegen

2011: De belangrijkste gebeurtenissen

Kromhoutkazerne volledig in gebruik

Drie kandidaten voor huisvesting Planbureaus

Ketenacademie in najaar van start

Architecten 'gegijzeld' door aanbestedingscultuur

Drie nieuwe partners bij MAS architectuur

MAS architectuur ontwerpt mytylschool in relatie met buitenwereld

Nieuw markeerpunt voor Groningse skyline

Hogere ontwerpvergoeding pps-projecten

‘Architect onafhankelijk adviseur bij DBFMO’

Verslag manifestatie Ketenintegratie

Aanbestedingen ontwerpteams rukken op

Aanbesteding defensiemuseum (weer) gestart

Steunpunt blijft bezorgd over jonge architecten

Belastingkantoor Doetinchem geopend

Vierde kwartaal verdubbeling aanbestedingen

Koningin opent nieuwe ministerie van Financiën

Andere nieuwsberichten

De Zwarte Hond presenteert transformatieplan voor Spuiboulevard Dordrecht

Gisteren, 17:29

Dordrecht krijgt aan de zuidelijke rand van de binnenstad een nieuw stedelijk woonmilieu met 500 woningen, verdeeld over drie bouwblokken in een groene omgeving.

Hendrick de Keyser verwerft modern landhuis uit 1956

Gisteren, 15:48

Het gezin van textielfabrikant Van Gelderen heeft zijn voormalige woonhuis in Enschede, ontworpen door architect Hein Salomonson, geschonken aan Hendrick de Keyser Monumenten.

BouwBeurs 2023 start maandag 6 februari

Gisteren, 12:22

In de Jaarbeurs in Utrecht vindt van 6 tot en met 10 februari BouwBeurs 2023 plaats. Centraal thema is de transitie in de bouw, met onderwerpen als circulair bouwen, natuurinclusief ontwerpen en digitalisering.

Oosterhout stap dichter bij nieuwe stadswijk Voltkwartier

Gisteren, 10:40

Voor het voormalige bedrijventerrein hebben Grosfeld Bekkers van der Velde Architecten, DELVA Landscape Architecture | Urbanism en De essentie een plan opgesteld.

Deltawerken nog altijd iconisch voorbeeld Nederlandse waterbouw

23 minuten geleden

De bouw van de Deltawerken na de Watersnoodramp van 1953 wordt wereldwijd nog altijd beschouwd als een uitzonderlijke prestatie als het gaat om kustbescherming.

Houweling Architecten breidt managementteam uit

Gisteren, 14:11

Sinds 1 januari vormen Wouter-Jan van Wezel en Marco Moretti samen met directeur en eigenaar Jan Houweling de leiding van het bureau uit Bleiswijk.

Grote steden bezorgd over omstandigheden nieuwbouw

Gisteren, 12:17

De huidige omstandigheden in de nieuwbouwsector leiden tot zorgen in de grote steden, die vanwege de woningnood grote ambities hebben.

Praag locatie voor 7e Iconic Houses Congres met excursies

30 januari, 11:40

Het Iconic Houses Netwerk presenteert van 22 tot en met 26 mei zijn zevende internationale congres in Praag, met onder meer lezingen en een groot aantal bezoeken aan Tsjechische museumwoningen.