Dudok vreesde sloop Utrechtse schouwburg

5 januari 2011, 10:42

Willem Marinus Dudok vreesde dat de door hem ontworpen Stadsschouwburg van Utrecht nog voor de opening in 1941 gesloopt zou worden. Ook ontving de befaamde architect dreigbrieven van nationaalsocialisten die het moderne ontwerp bepaald niet zagen zitten.

Dat meldt het NOS Journaal op basis van een dossier uit het Nationaal Archief, dat net als andere stukken op 1 januari openbaar is gemaakt. Het laat zich volgens de nieuwsdienst lezen als ‘een spannend hoofdstuk uit de geschiedenis van de architectuur in oorlogstijd’.

De bouw van de Stadsschouwburg was in 1937 begonnen en zou in 1941 worden voltooid. Het ontwerp voldeed niet bepaald aan het nationaalsocialistische ideaalbeeld dat op een meer klassieke leest was geschoeid. Zo verfoeide de leiding van de NSB het ontwerp omdat het ‘niet volksch’ zou zijn.

Dudok ontving daarnaast verschillende anonieme brieven, waarin werd gedreigd dat hij zijn praktijk zou moeten stoppen en zelfs in de gevangenis zou belanden.“Tegen de opening werd de stemming zo vijandig, dat het gebouw in zijn vrije gebruik en zelfs in zijn bestaan werd bedreigd. ‘Sluiten of slopen', luidde het parool”, schrijft de architect.

Het gevonden dossier is, bijna pijnlijk ironisch, een weerwoord van Dudok aan de Ereraad waarvoor hij in mei 1946 moest verschijnen. Hij was door het dagelijks bestuur van de Bond van Nederlandse Architecten aangeklaagd, volgens de NOS omdat hij in de ogen van zijn vakbroeders ‘op zijn minst Duitsgezind’ zou zijn geweest.

Dudok werd gezuiverd van alle blaam. De Utrechtse Stadsschouwburg staat inmiddels tientallen jaren op de monumentenlijst.

Trefwoorden

utrecht willem marinus dudok schouwburg

1	Recreatiewoningen geïntegreerd in centrum Zoutelande maandag, 16 september
2	Nominaties ‘Schoolgebouw van het Jaar 2019’ bekend woensdag, 18 september
3	‘Levende’ brug als verbinding over het IJ maandag, 16 september
4	Definitief ontwerp stadion Feyenoord gepresenteerd vrijdag, 20 september
5	De woningnood vraagt om meer dan alleen woningen dinsdag, 17 september