Theo Baart. Periferie

23 juni 2003, 9:23

In de fototentoonstelling Periferie staat het landschap aan de stadsrand centraal. De fotograaf Theo Baart laat aan de hand van foto’s uit Hiroshima, Parijs en Kennemerland zien hoe grond langs de rafelranden van de stad in een hoog tempo verstedelijkt. De landbouwgronden bij de steden maken plaats voor tuincentra, doe-het-zelfmarkten, autodealers, bedrijfscomplexen en drive-in restaurants. Het verleden dat in de binnenstad wordt gekoesterd en behouden, verdwijnt langs de stadsrand voorgoed. Deze tentoonstelling, bestaat uit ongeveer veertig foto’s. Dit project maakt deel uit van Land in Zicht, een reeks tentoonstellingen en evenementen over het voormalige, het huidige en het toekomstige landschap van de regio Kennemerland. Periferie
Heel lang waren open ruimtes vanzelfsprekend. Tegenwoordig kijkt bouwlustig Nederland met een schuin oog naar ieder veldje waar een boer kool laat groeien. Vooral als dat veldje in de buurt ligt van een stad. De vooruitgang manifesteert zich met tuincentra, maneges, bedrijfsruimtes, tennishallen, autodealers en drive-in restaurants. Dat alles heeft ruimte nodig, veel ruimte. Deze ontwikkeling valt niet of nauwelijks te beteugelen. Terwijl historische binnensteden zoveel mogelijk beschermd worden, krijgen bedrijven aan de rand van de stad alle vrijheid nieuwe, vaak lelijke gebouwen neer te zetten. Daar vindt een echte veldslag plaats waarbij het oude, historische landschap onomkeerbaar verdwijnt. Voor de tentoonstelling Periferie fotografeerde Theo Baart op drie plekken de stadsranden: Hiroshima, Parijs en Haarlem (Kennemerland).

Hiroshima In Japan bezocht Baart het na de oorlog herbouwde Hiroshima. Door geografische beperkingen - de zee en de bergen - kan de stad niet groeien. De omloopsnelheid van de gebouwen is erg hoog. Alles wat niet meer functioneert wordt vervangen. De traditionele dorpen langs de stad zijn geannexeerd. De plattelandsweg is randweg geworden en de winkeltjes zijn vervangen door internationale ketens.

Parijs De tweede plek, Parijs, is verbonden met het achterland door een stervormig netwerk van snelwegen. Aan de oostkant van de stad, zo’n vijftig kilometer van de Notre Dame, worden die snelwegen met elkaar verbonden door een randweg, de Francilienne. Deze route loopt langs historische dorpjes waar de Franse adel jachthuizen en proefboerderijen had. Op de knooppunten van de uitgaande snelwegen zijn verzamelplaatsen ontstaan van grote supermarkten (les grandes surfaces), hotels, bouwmarkten en garages. De historische dorpen zijn overgeleverd aan deze ontwikkeling: de dorpsstraat is nu de oprit naar supermarchés zoals Leclerc en Champion. Het centrum is de periferie geworden.

Kennemerland Tot slot fotografeerde Theo Baart tussen Overveen en Haarlem het westelijk tuinbouwgebied, een min of meer open gebied van tachtig hectare. Hier is de strijd nog onbeslist. In de 17de eeuw werd dit gebied achter de duinrand ingericht voor de tulpenteelt en de linnenblekerij. Het landschap werd aangepast aan die activiteit. Vaarten werden gegraven, paden aangelegd. Het verleden is hier nog steeds goed herkenbaar. Maar de druk op dit gebied is groot. Kleine ontwikkelingen maken duidelijk hoe kwetsbaar dit waardevolle, historische gebied is.

Theo Baart In het werk van de fotograaf Theo Baart (Amsterdam, 1957) staat de inrichting van Nederland centraal. Zo fotografeerde hij gedurende twintig jaar de veranderingen in Hoofddorp, het dorp waar hij opgroeide. In Bouwlust (1999) zijn deze foto’s gepubliceerd. Baart maakte daarnaast onder meer de fotoboeken Hollandse Interieurs (1994) en Snelweg, Highways in the Netherlands, en werkte mee aan Atlas van de verandering. Nederland herschikt (2000). In Territorium (2003) bericht hij vanuit de Bijlmermeer waar hoogbouw plaats maakt voor de laagbouw.

Land in Zicht Deze tentoonstelling maakt deel uit van het project Land in Zicht (www.landinzicht.com). Dit project, georganiseerd door Kunst en Cultuur Noord-Holland, wil het publiek kennis laten maken met het voormalige, het huidige en het toekomstige landschap van de regio Kennemerland. Land in Zicht omvat natuur- en cultuurfietsroutes. Langs deze routes zijn tal van activiteiten georganiseerd.

Tentoonstelling: Theo Baart. Periferie Periode: 21 juni t/m 17 augustus 2003
Plaats: De Hallen, Grote Markt 16, Haarlem Openingstijden: dinsdag?zaterdag 11.00? 17.00 uur zon? en feestdagen 12.00?17.00 uur Telefoon: 023 511 57 75 Fax: 023 511 57 76 E-mail dehallen@haarlem.nl Website www.dehallen.com Persinformatie: Michiel Kersten, 023 511 57 90 Persfoto’s: Elly Smit, 023 511 57 83

Trefwoorden

landschap

1	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
2	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
3	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
4	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
5	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

LOLA belicht stadsranden in atlas

22 maart 2011

Andere nieuwsberichten

Nieuw gebouw met laboratoria en kantoren voor Leiden Bio Science Park

Gisteren, 15:55

Naar verwachting wordt op het Leiden Bio Science Park eind deze maand gestart met de bouw van Nexus Labs & Offices. Ector Hoogstad Architecten is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Mecanoo transformeert voormalig concertgebouw in Schotse Perth tot museum

Gisteren, 14:41

Het Perth Museum, dat is gericht op de lokale en Schotse historie in brede zin, biedt onder meer onderdak aan de Stone of Scone. De belangrijkste steen uit de geschiedenis van Schotland is ondergebracht in een beeldbepalend eiken meubel.

Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend

Gisteren, 11:35

De door Orange Architects ontworpen toren markeert de entree van de nieuwbouwwijk Nieuw Delft vanaf de westzijde. De toren biedt plek aan 85 woningen en een 200 vierkante meter omvattende horecaruimte.

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuw bewegingscentrum voor zorglandgoed

Gisteren, 09:25

In opdracht van zorginstelling Ipse de Bruggen heeft MoederscheimMoonen Architects een nieuw bewegingscentrum ontworpen voor landgoed Hooge Burch in Zwammerdam. Bio-based materiaalgebruik en energieneutraliteit zijn uitgangspunten bij het ontwerp.

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

Gisteren, 13:49

De gemeente past bestaande seniorenflats op verschillende manieren aan om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft

Gisteren, 12:12

Volgens de vakbond ‘rommelt het aan alle kanten’ bij de universiteit, nu het bestuur daar ‘censuur toepast om een kritisch artikel in het eigen universiteitsblad Delta onder het tapijt te vegen’.

Gelderland wil 12.000 huizen bouwen bovenop bestaande daken

Gisteren, 10:03

De provincie Gelderland denkt dat er komende vijf jaar 12.000 huur- en koopwoningen bijgebouwd kunnen worden door optoppen.

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

18 april, 4:31

Zo komt er van 2025 tot en met 2027 jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en het versnellen van de woningbouw.