Typische woonwijk nu ‘laboratorium’ voor ‘wilde’ woonideeën

30 mei 2003, 7:54

De vrijheid van Vrieheide
In opdracht van het Heerlense architectuurcentrum Vitruvianum is onlangs een documentaire gemaakt over de architectonische vrijheden van Vrieheide. De uitzending hiervan op L1 staat gepland voor maandag 9 juni 2003 (tweede pinkster-dag).

In het kader van het grotestedenbeleid wil de gemeente ook de historische kwaliteiten van Heerlense wijken vastleggen. Neem Vrieheide. Een typische woonwijk uit de jaren na de Tweede Wereldoorlog, toen de woningnood hoog was. Maar Vrieheide is niet zomaar een wijk. Door de ‘spontane’ bouwkundige aanpassingen kan zijj anno 2002 gelden als een interessant object in de architectuurdiscussie over het spraakmakende manifest ‘Het Wilde Wonen’..

De bewoners van de vele nieuwbouwwijken die in de jaren vijftig en zestig letterlijk uit de grond werden gestampt, hadden niet veel te willen. Je was al blij als je een dergelijke huurwoning überhaupt kreeg toegewezen. Er werd nog gebouwd indachtig het vooroorlogse overheidsbeginsel van de ‘maakbare samenleving’. Dat hield in: veel (beheersbare) standaardbouw. Ook Vrieheide is in beginsel zo’n typische jaren zestigwijk, met zijn lange rijen identieke huizen.

Experiment Maar door de dreigende mijnschade ontwikkelde Vrieheide zich in de ontwerpfase verder dan de standaard nieuwbouwwijk uit die jaren. De Hongaarse architect Peter Sigmond ontwikkelde voor Vrieheide de ’paalwoning’. Een woning met een bijzondere constructie: een cilindervormige kern, met trappen en toiletten als enige drager. Volgens Sigmond kon op die manier de mijnschade beperkt en eventueel zelfs verholpen worden. Het bleef uiteindelijk bij één proefmodel, maar de belangrijkste kenmerken van de paalwoning werden wel in de andere 800 woningen verwerkt.

Bijzonder stukje Heerlen In de jaren zeventig werd het overgrote deel van de woningen verkocht. De eigenaren kregen daarmee de vrijheid om hun woonwensen in te vullen. Tegen de zin van de gemeente weliswaar, die zich geplaatst zag voor de afgifte van vergunningen voor een ratjetoe van uitbreidingen aan woningen. Variatie vierde hoogtij in Vrieheide. Het is juist deze variatie die de wijk in architectonisch opzicht zo interessant maakt. Vrieheide is onbedoeld een nooit vermoede fraaie ‘proeftuin’ voor vergunningvrij en de daaruit voortkomende resultaten. Perfect aansluitend bij het debat over ‘het wilde wonen’ dat in de architectenwe-reld opgeld doet. In alle opzichten dus een bijzonder stukje Heerlen!

L1 tv Documentaire “Verwilderd Wonen”
Datum: maandag 9-6-2003 (tweede pinsterdag)
Tijdstip: 10.55; 12.55; 18.07; 20.07; 22.07 uur

Trefwoorden

vrijheid

1	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
2	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
3	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
4	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
5	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april

Andere nieuwsberichten

Nieuw gebouw met laboratoria en kantoren voor Leiden Bio Science Park

Gisteren, 15:55

Naar verwachting wordt op het Leiden Bio Science Park eind deze maand gestart met de bouw van Nexus Labs & Offices. Ector Hoogstad Architecten is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Mecanoo transformeert voormalig concertgebouw in Schotse Perth tot museum

Gisteren, 14:41

Het Perth Museum, dat is gericht op de lokale en Schotse historie in brede zin, biedt onder meer onderdak aan de Stone of Scone. De belangrijkste steen uit de geschiedenis van Schotland is ondergebracht in een beeldbepalend eiken meubel.

Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend

Gisteren, 11:35

De door Orange Architects ontworpen toren markeert de entree van de nieuwbouwwijk Nieuw Delft vanaf de westzijde. De toren biedt plek aan 85 woningen en een 200 vierkante meter omvattende horecaruimte.

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuw bewegingscentrum voor zorglandgoed

Gisteren, 09:25

In opdracht van zorginstelling Ipse de Bruggen heeft MoederscheimMoonen Architects een nieuw bewegingscentrum ontworpen voor landgoed Hooge Burch in Zwammerdam. Bio-based materiaalgebruik en energieneutraliteit zijn uitgangspunten bij het ontwerp.

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

Gisteren, 13:49

De gemeente past bestaande seniorenflats op verschillende manieren aan om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft

Gisteren, 12:12

Volgens de vakbond ‘rommelt het aan alle kanten’ bij de universiteit, nu het bestuur daar ‘censuur toepast om een kritisch artikel in het eigen universiteitsblad Delta onder het tapijt te vegen’.

Gelderland wil 12.000 huizen bouwen bovenop bestaande daken

Gisteren, 10:03

De provincie Gelderland denkt dat er komende vijf jaar 12.000 huur- en koopwoningen bijgebouwd kunnen worden door optoppen.

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

18 april, 4:31

Zo komt er van 2025 tot en met 2027 jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en het versnellen van de woningbouw.