Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO

Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam

Op zaterdag 14 juni opent de tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO van De Hillevliet, te Rotterdam-Zuid. De tentoonstelling toont schaalmodellen van negen Rotterdamse sociale wooncomplexen waarin gedeelde buitenruimtes een essentiële rol spelen voor de gemeenschap.

De expositie is het resultaat van een academische seminar georganiseerd door studio AAAN op de TU Eindhoven. De modellen zijn gemaakt door 27 masterstudenten uit Eindhoven die tijdens het vak werden geconfronteerd met de geschiedenis van de Rotterdamse volkshuisvesting: van grootschalige, soms intimiderende woongebouwen en van de idealen, successen, miskleunen en controverses die sociale woningbouw hebben gevormd.

De expositie was onder de titel ‘Sociaal Wonen, Sociale Ruimten’ eerder te zien in Oud House, een expositieruimte gevestigd in de Rotterdamse wijk BoTu, gesitueerd in één van de negen tentoongestelde sociale wooncomplexen.

Met sloop bedreigd
De tentoonstelling komt op een interessant moment: tenminste twee van de getoonde wooncomplexen worden met sloop bedreigd: het Oudblok (1924) in de wijk Tussendijken, en de woonflat Pompenburg (1981) aan het Hofplein. Beide gebouwen zijn kenmerkend voor de sociale woonpolitiek uit de twee periodes die in de tentoonstelling worden behandeld.

In zowel de jaren 20 als de jaren 80 van de vorige eeuw werd in Rotterdam een sterk links woonideaal gepropageerd door partijen als de SDAP en de PVDA, met deze collectieve woongebouwen voor de laagste inkomens als resultaat. De afgelopen maanden heeft met name de sloop van de Pompenburgflat veel stof doen opwaaien. In februari werd het bestemmingsplan RISE vastgesteld, waarmee op de locatie van de Pompenburgflat drie nieuwe woontorens tot 285 meter hoogte zouden mogen worden gebouwd. De bestaande 226 sociale huurwoningen moeten hiervoor wijken.

De negen gebouwen in de expositie laten zien dat het concept van woongebouwen met een gemeenschappelijke tuin in verschillende vormen is gerealiseerd in Rotterdam, met daarbij wisselende resultaten. Sommige tuinen werken geweldig, andere worden als onprettig ervaren, weer andere zijn in onbruik geraakt. Dit heeft alles te maken met de juiste vormgeving van dit soort elementen, alsook met het juiste beheer, zegt studio AAAN.

Inzichten van bewoners
De expositie richt zich naast ontwerpers en beleidsmakers ook met name op bewoners. Studio AAAN merkte tijdens de expositie in Oud House dat met bewoners goed van gedachten kan worden gewisseld over woonkwaliteit en hoe die in relatie staat tot het gebouwontwerp. Vaak wordt van bewoners onderschat hoeveel ze begrijpen van de werking van een gebouw en hoe dat tot stand komt, aldus het organiserende architectenbureau.

“In onze gesprekken met bewoners kwamen ze zelf tot de conclusie dat de tuin van het Oudblok bijvoorbeeld minder goed werkte doordat de woningtoegangen aan de straatzijde liggen. Dit in tegenstelling tot bij het Justus van Effenblok, waar bewoners hun woningen bereiken via de gemeenschappelijke tuin. Hierdoor is de tuin van het Van Effenblok veel levendiger. De bewoners kwamen zelf met dit inzicht, op basis van wat zij in de maquettes hadden gezien”, aldus studio AAAN.

Verborgen tuinen
De expositie opent tijdens het Verborgen Tuinenweekend. Tijdens dit weekend zijn meer dan veertig verborgen tuinen in Rotterdam-Zuid te bezoeken. Ook in de directe omgeving van de Hillevliet zijn enkele bijzondere tuinen te vinden, van het Patrimoniumshof (momenteel in renovatie), de wooncomplexen Kossel en Stuhlemeijer, en van De Hillevliet zelf. De negen tuinen in de expositie bevinden zich in de hele stad en als bezoekers van het Verborgen Tuinenweekend nog niet genoeg hebben gezien, kunnen zij bij de expositie een stadsplattegrond meenemen om de rest van de stad te verkennen.

Studio AAAN nodigt alle Rotterdammers uit om de schaalmodellen te komen bekijken en de verhalen van de woongebouwen te lezen. “De negen uitgelichte woongebouwen zijn corporatiebezit en het resultaat van belangrijke politieke inspanningen in tijden van enorme woningnood. Dit is daarmee erfgoed van ons allemaal. Laten we goed kijken naar wat we hebben gepresteerd in het verleden, en daar lessen uithalen voor de uitdagingen van nu.”

De expositie wordt van 15.00 tot 17.00 uur geopend op 14 juni, tijdens de Dag van de Architectuur en het Verborgen Tuinenweekend. Daarna is de expositie tot en met 25 juli te bezoeken, tijdens de openingstijden van De Hillevliet.

bron: studio AAAN

Trefwoorden

sociale wooncomplexen rotterdam studio aaan sociale woningbouw collectieve ruimte tu eindhoven gemeenschappelijke tuin

studio AAAN

Organisator studio AAAN

Type Expositie

Locatie Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam

Website dehillevliet.nl

Andere evenementen

26 jun

Webinar: Office Winhov over regie van SO tot UO

Online

Met Archicad regie van SO tot UO: Office Winhov over het ontwerp- en realisatieproces van de woontoren op Strijp-S.

3 jul

Platform Ontwerp NL organiseert de derde editie van 'De dag van de ontwerpkracht'

Postilion hotel en convention centre vlakbij station Den Haag Hollands Spoor, Waldorpstraat 15, Den Haag

Op 3 juli staat de Nederlandse ontwerpkracht centraal tijdens dit jaarlijkse evenement, georganiseerd door de vakverenigingen die samenwerken binnen Platform Ontwerp NL.

24 jun

Cradle to Cradle Café ‘Materialen met een missie’

Firda. Stadionplein 23, Leeuwarden

Graag nodigen wij je uit voor het Cradle to Cradle Café op 24 juni 2025. Deze editie vindt plaats bij Firda in het Cambuurstadion, waar wij ons richten op het thema ‘Materialen met een missie’.

19 jun

In gesprek over transformatie met Rijnboutt

Assenstraat 14, Deventer

Rijnboutt werkt aan stedenbouwkundige opgaven en architectuurprojecten, ook in Deventer. Op donderdagavond 19 juni ontvangt Rondeel Eke Wondaal en Michael Maminski, beide senior architect bij Rijnboutt.

15 mei — 17 aug

Hortamuseum: ‘(G)een motief,’

Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België

In zijn nieuwe tentoonstelling ‘(G)een motief’ werpt het Hortamuseum in Brussel een nieuw licht op hoe motieven, kleuren, decoraties en ornamenten zich vernieuwden en transformeerden tussen 1910 en 1940.