Gouden Piramide 2016 voor Stichting Xenia

28 november 2016, 10:18

Stichting Xenia heeft de Gouden Piramide gekregen voor het Xenia hospice in Leiden. De opdrachtgever adresseert onder meer de vraag hoe de zorg kan worden terug gebracht van de grote instituten naar de stad en de woonwijken, volgens de jury.

Op zaterdag 26 november heeft minister Stef Blok de rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap overhandigd aan opdrachtgever en directeur Jacqueline Bouts. Het Xenia hospice in Leiden is een zorgvoorziening voor jongeren in de laatste fase van hun ziekte of met langdurige behandeling of pijnbestrijding.

Verpleegkundige Bouts ontdekte dat er in Nederland geen voorziening bestond voor jongvolwassenen met een beperkte levensverwachting. Zij besloot deze leemte op te vullen en liet zelf een hospice voor jonge mensen bouwen, gesteund en geholpen door haar echtgenoot, architect Piet van Veen.

Ontspannen sfeer
Het Xenia-huis staat op een binnenterrein in het oude centrum van Leiden. De locatie en het ontwerp stellen de bewoners in staat om het normale leven van een jongvolwassene zoveel mogelijk voort te zetten.

Er is een frisse en ontspannen sfeer gecreëerd, onder meer door de lichte kleurstelling die tot in het meubilair is doorgevoerd. Ramen lopen door tot aan de vloer en bieden bewoners ruim uitzicht op de tuin en het openbare binnenterrein, ook als zij op bed liggen. De tuin heeft een intiem karakter, mede dankzij de subtiele knik in de gevel en de bank die rondom een oude bruine beuk is geplaatst.

Samenwerking
Bij de ontwikkeling werkten Bouts en Van Veen samen met onder meer het architectenbureau Mulder Van Tussenbroek. Het gebouw is eigendom van studentenhuisvester DUWO, die het verhuurt aan Xenia.

De kosten voor de inrichting en de exploitatie worden voor een belangrijk deel opgebracht met donaties en sponsorbijdragen die de stichting Vrienden van Xenia werft. Bijzonder is ook de samenwerking met Leidse studenten, bijvoorbeeld geneeskunde en psychologie, die als vrijwilliger bij Xenia betrokken zijn.

Verrijking samenleving
“De jury is zwaar onder de indruk van Xenia”, zei rijksbouwmeester en juryvoorzitter Floris Alkemade. “De opdrachtgever adresseert op eigen initiatief een aantal punten waar wij als maatschappij voor staan: de grote veranderingen die zich afspelen in de zorg en de vraag hoe we de zorg terugbrengen van de grote instituten naar de stad en de woonwijken.”

De jury stelde dat Xenia een weliswaar zwaar op een bijna vanzelfsprekende wijze een plek in de stad geeft. “De stichting weet daarmee de stedelijke samenleving te verrijken en te raken”, aldus de jury. “Het Xenia-huis ademt de onnadrukkelijkheid van een opdrachtgever en een architect die begaan zijn met hun missie, zonder zelf het podium te zoeken.”

Eerder dit jaar won het jongerenhospice de Hedy d’Ancona-prijs voor excellente zorgarchitectuur. De Gouden Piramide, die daar nu bijkomt, bestaat uit een geldbedrag van 50.000 euro en een architectuurplaquette. De prijs wordt sinds 2003 jaarlijks uitgereikt – in oneven jaren voor gebiedsontwikkeling en in even jaren voor architectuurprojecten.

Publicatie en documentaire
De beste inzendingen van de Gouden Piramide 2016 voor Architectuur worden beschreven in de publicatie ‘Hart en Ziel’, verschenen bij uitgeverij nai010. Op de website van de Gouden Piramide is een documentaire over de vijf genomineerde opdrachtgevers te vinden. Avrotros zendt op 4 december in Kunstuur een reportage uit over de winnende opdrachtgever.

Trefwoorden

gouden piramide 2016 xenia hospice zorgarchitectuur jongerenhospice zorg gouden piramide leiden

1	Het Binnenhof – Gebouw C krijgt onder houten dakspanten extra werkplekken woensdag, 18 juni
2	Rijksmonumentale Schiedamse branderij krijgt herbestemming als boetiekhotel woensdag, 18 juni
3	Het Binnenhof – voormalig Ministerie van Koloniën krijgt extra werkplekken op zolder maandag, 16 juni
4	Archiprix 2025 kent vier winnaars en twee eervolle vermeldingen dinsdag, 17 juni
5	Arons en Gelauff en Civic Architects presenteren ontwerp The Emerald in Bajeskwartier dinsdag, 17 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Jongeren met progressieve spierziekte kunnen zelfstandig wonen in centrum Leiden

3 augustus 2023

Inschrijving voor Gouden Piramide 2024 gestart

18 december 2023

Ingetogen transformatie en uitbreiding van boerderij naar hospice

27 juli 2020

Nominaties Gouden Piramide 2024 bekend

18 april 2024

Opening inschrijftermijn vernieuwde Gouden Piramide

18 oktober 2017

Architectuur als verzachtende factor

21 maart 2017

Jongerenhospice Xenia wint Hedy d’Ancona-prijs 2016

21 juni 2016

Genomineerden Gouden Piramide bekend

11 mei 2016

Video: jongerenhospice Xenia

24 juni 2016

Gouden Piramide 2018 toegekend aan Patch22

28 september 2018

Architect van het Jaar Alkemade doneert aan Namenmonument

16 november 2018

Inschrijving voor Gouden Piramide 2020 gestart

1 november 2019

Nieuwe podcast-reeks rond Gouden Piramide

12 november 2019

Nominaties Gouden Piramide 2020 bekend

11 juni 2020

Foto's: nominaties Gouden Piramide 2020

1 oktober 2021

Gouden Piramide 2020 voor gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum

8 oktober 2021

Inschrijving Gouden Piramide 2022 geopend

3 januari 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Team aan de Schie geselecteerd voor volgende fase binnenstadscampus Erasmus MC

Gisteren, 09:34

De aanbesteding voor de volgende fase van de binnenstadscampus van Erasmus MC in Rotterdam is gewonnen door Team aan de Schie, een combinatie van Vakwerk Architecten en Cepezed.

Transformatie kantoor naar woongebouw Het Veem in Hengelo voltooid

19 juni, 3:54

Het voormalige UWV-kantoor, gelegen in de spoorzone van Hengelo, onderging een transformatie naar ontwerp van Bloot Architecture. Het nieuwe woongebouw Het Veem biedt plaats aan 93 appartementen en commerciële ruimte op de begane grond.

Definitief ontwerp voor raadzaal gemeente Amsterdam door De Twee Snoeken

19 juni, 10:45

De Twee Snoeken heeft vorige week zijn definitief ontwerp voor de raadzaal in het stadhuis van de gemeente Amsterdam gepresenteerd. Toegankelijkheid, het duale stelsel, duurzaamheid en de Amsterdamse identiteit staan centraal in het ontwerp.

Voormalige telefooncentrale herbestemd tot woon-werkgebouw met optopping

18 juni, 4:15

Een oude telefooncentrale aan de Kamerlingh Onneslaan in Amsterdam is naar ontwerp van Ronald Janssen Architecten herbestemd tot woon-werkcomplex. Het project betreft transformatie, optopping en functiemenging, met behoud van het bestaande casco.

Prominente ontwikkelaars committeren zich aan bouw biobased woningen

19 juni, 9:42

Acht ontwikkelaars hebben afgesproken dat in 2028 minstens dertig procent van hun nieuwbouwwoningen tot vijf bouwlagen biobased zal zijn.

BoogieWood winnaar van de eerste Gouden Hijskraan

18 juni, 5:31

Op de vastgoedbeurs Provada heeft de gemeente Den Haag de Gouden Hijskraan 2025 uitgereikt aan het woningbouwproject BoogieWood.

Den Haag wil eigen warmtebedrijf oprichten

18 juni, 10:09

Het warmtebedrijf moet inwoners van de Hofstad helpen om te stoppen met het gebruik van aardgas.

OVV: ontwerpfout en gebrek aan controle bij ingestorte parkeergarage

17 juni, 11:43

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die heeft onderzocht hoe het kon gebeuren dat alle hellingen op 26 mei 2024 inzakten.

Nieuwegein wist niet van veranderingen in bouw ingestorte parkeergarage

17 juni, 10:59

De gemeente wist niet dat de bouw van de vorig jaar ingestorte parkeergarage op sommige punten anders was uitgevoerd en deed daarom geen extra controles.