Museumkwartier van Bierman Henket voltooid

21 mei 2013, 17:43

De renovatie en nieuwbouw naar ontwerp van Bierman Henket, waarmee Het Noordbrabants Museum en het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch onder een – zeer ruim – dak zijn samengebracht, is afgerond. Op 24 mei wordt het ‘Museumkwartier'
officieel geopend
De wijze waarop beide musea zijn samengebracht onder een dak, is betekenisvol. Het Noordbrabants Museum en het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch hebben elk hun eigen collectie en identiteit. Dat blijft ook het geval nu ze op een locatie samen het Museumkwartier, zoals het complex ook wel wordt aangeduid, vormen. Wel sluiten de collecties op elkaar aan en zien beide musea mogelijkheden tot praktische en inhoudelijke samenwerking.

Dit is door Bierman Henket architecten vertaald in twee eigen gebouwen, die echter via een glazen gang langs een binnentuin met elkaar zijn verbonden. Beide musea hebben een eigen entree, maar de bezoeker kan ook binnendoor van het ene naar het andere museum. Een glazen gang loopt van entree naar entree, maar biedt ook vrije toegang tot het museumcafé, de winkel en de binnentuin.

Doorzichten
Het was een complexe opgave, die voor het architectenbureau in 2004 na het winnen van de ontwerpprijsvraag begon, vertelt Janneke Bierman. Niet alleen had Bierman Henket met de samenkomst van twee zelfstandige musea te maken, ook moest het bureau rekening houden met een oude monumentale binnentuin, de situering in de Bossche historische binnenstad en met het feit dat het project verschillende monumentale panden omvatte.

Bierman legt uit dat de achttiende-eeuwse gouvernementstuin een – letterlijk en figuurlijk – centrale plaats heeft gekregen in het ontwerp. Rondom liggen de verschillende gebouwen, die ook alle zicht bieden op de tuin. Ook zijn op verschillende plaatsen vanuit de gebouwen doorzichten gecreëerd op de Bossche binnenstad door het wegbreken van muren en het plaatsen van vensters met, uiteraard, glas dat de kunstwerken beschermd tegen daglicht.

Sfeer behouden
Het Noordbrabants Museum is sinds 1987 gevestigd in het Gouvernementspaleis uit 1768. Bij de verbouwing voor de museale functie voegde architect Wim Quist twee nieuwbouwvleugels toe. Bierman Henket heeft de oude paleiswoning en de toevoegingen van Quist gerenoveerd met als uitgangspunt om de sfeer van de gebouwen uit de verschillende eeuwen zoveel mogelijk te behouden.

Bij de renovatie van de achttiende-eeuwse gebouwen is vaak teruggegrepen op de historische kleuren en materialen, soms gezocht naar een contrasterende toevoeging. In de salons op de begane grond zijn bijvoorbeeld de oude marmeren schouwen en de (pafond)ornamenten teruggebracht. De Statenzaal is gerenoveerd met behoud van de houten lambrisering, schouw en kroonluchters. Dit is gecombineerd met een nieuwe, helderblauwe wandbekleding, voorzien van gestikte silhouetten, ontworpen door Kiki van Eijk.

De Quist-vleugel is gerestaureerd en uitgebreid met nieuwe museumzalen. De zaal direct grenzend aan de oorspronkelijke uitbreiding van Quist herhaalt de vorm van het sheddak. De volgende toegevoegde zaal is door Bierman Henket van een anders gevormd sheddak voorzien. De nieuwe zalen worden omringd door vijf museumwoningen, waarmee een blinde muur aan het aangrenzende plein wordt voorkomen. Bovendien
verweeft het complex zich daarmee sterker met de binnenstad.

Nieuwbouw
Het nieuwe gebouw van het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch bestaat uit twee volumes, waarvan een schuin in het andere lijkt geschoven. Dit effect wordt versterkt doordat de karakteristieke groenglazen gevel in het interieur doorloopt rond het bovengeplaatste volume.

De uitkraging, die door de schuine plaatsing van de volumes ontstaat, volgt de lichte kromming van het straatje, waar de entree is gesitueerd. De gevel glinstert doordat de glazen tegels zijn gestructureerd en voorzien van een gezeefdrukt patroon. Door de variatie in vormen is nauwelijks een regelmaat in de gevel te vinden.

De ontvangsthal is ruim en licht door de grote glazen gevel. Twee sculpturale toevoegingen vallen meteen op: de spiralende trap naar de twee tentoonstellingsverdiepingen en het organische gevormde volume dat de balie, een auditorium en – daarachter gelegen – de museumwinkel bevat. Het volume is ontworpen door Humberto en Fernando Campana en is opgebouwd uit een stapeling van golvende multiplex platen. De wanden van het auditorium hebben de broers laten bekleden met een puzzel van koeienhuiden.

Licht
Is de grootste tentoonstellingszaal een redelijk traditionele ruimte, de kleinere expositieruimte van het
Stedelijk Museum ’s-Hertgenbosch vormt daarmee een verrassend contrast. Door het sheddak dat Bierman Henket heeft ontworpen, met afgeronde hoeken rond de ramen, heerst het daglicht in de ruimte.

Niels van Eijk & Miriam van der Lubbe, die de inrichting van deze zaal hebben verzorgd, spelen hierop in. Om niet direct overweldigd te worden door het licht en niet meteen de hele zaal te kunnen overzien, heeft het ontwerpersduo een kleine gang gemaakt. De bezoeker wordt als het ware de ruimte binnen gevoerd.

Voor de presentatie van de collectie ontwierpen Van Eijk en Van der Lubbe plexiglazen dozen in circa acht verhoudingen. Door stapelingen en plaatsing kunnen objecten met elkaar in verband worden gebracht. De transparantie sluit aan bij de helderheid van de zaal, maar maakt ook dat, aldus Van Eijk “het tentoongestelde vanaf alle kanten kan worden bekeken”.

Drie jaar bouwen
De restauratie, uitbreiding en nieuwbouw, naar ontwerp van het architectenbureau, zijn in 2010 gestart. Naar zeggen van de musea is het Museumkwartier gerealiseerd met minimale vertraging en binnen het vooraf vastgestelde budget. Aanstaande vrijdag wordt het Museumkwartier officieel geopend door Prinses Beatrix; zaterdag 25 mei gaan de deuren van beide musea open voor het publiek.

Met ruim vijfduizend vierkante meter expositieruimte, een opvallend grote museumwinkel, horeca en een bibliotheek is het complex een van de grootste musea van Nederland. Het ontwerp van Bierman Henket heeft ook een helder, licht en toegankelijk gebouw opgeleverd.

Trefwoorden

musea kiki van eijk stedelijk museum 's hertogenbosch wim quist ''s-hertogenbosch museumkwartier 's-hertogenbosch den bosch museum van eijk en van der lubbe noordbrabants museum bierman henket architecten

1	Team van vijf architectenbureaus maakt winnend ontwerp voor Havenstraat Amsterdam donderdag, 11 april
2	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
3	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
4	Kunstmanifestaties tonen ongeziene kant van Brugge en de Belgische kust dinsdag, 16 april
5	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

EVA ontwerpt herbestemming Suikerunie-kantoor in dialoog met Quist

28 september 2021

Binnencampus met warm houten hart

5 december 2016

DP6, BiermanHenket + ABT transformeren Wiebengacomplex

8 november 2013

Uitgebreid Museum De Fundatie opent deuren

31 mei 2013

Definitief ontwerp voor Museum Vlaardingen

20 augustus 2013

Huiselijk interieur vol verrassingen voor Woonbedrijf

5 juli 2016

Fries Museum in september open voor publiek

12 februari 2013

Noordbrabants Museum niet op tijd klaar

21 maart 2012

Museum De Fundatie pas mei 2013 open

13 juni 2012

Bierman Henket ontwerpt Onderwijsmuseum

6 juli 2012

Fabriekspand Paleiskwartier wordt versmarkt

4 november 2013

Stedelijk Museum Den Bosch wordt Design Museum

22 februari 2018

Bierman Henket ontwerpt bibliotheek Deventer

19 december 2014

Zorgcentrum in een rijksmonumentale boerderij

21 oktober 2013

Nieuw publiekscentrum voor Nationaal Archief

18 oktober 2013

2013: volhardend investeren in culturele projecten

24 december 2013

Nieuw entreegebied Nationaal Archief door Van Eijk & Van der Lubbe

14 september 2018

Herbestemming Bossche Kruithuis naar ontwerp BiermanHenket

14 april 2020

BiermanHenket start DO woonzorgtoren in Tilburg

28 april 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nominaties Gouden Piramide 2024 bekend

1 uur geleden

Er zijn vijf projecten genomineerd voor de Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap. Dat heeft Atelier Rijksbouwmeester donderdag bekendgemaakt.

Een appartementengebouw met acht verschillende woningen

2 uur geleden

OPEN architects + planners en Solid architecture ontwierpen voor een collectief van particulieren in Delft een woongebouw met bijzondere ruimtelijk kwaliteit.

'Gat' naast Hulstkampgebouw op Noordereiland opgevuld met woningbouw

3 uur geleden

Naar ontwerp van V8 Architects is er een gebouw met vier luxe appartementen neergezet. Aan de achterkant van dit pand, waar voorheen een parkeerplaats lag, heeft het bureau nog eens een blok met 24 appartementen gerealiseerd.

HOH Architecten maakt tentoonstelling in Shibaura House Tokio

Vandaag, 11:35

De tentoonstelling toont het werk en de werkwijze van HOH en reflecteert op de Japanse verhouding tot sloop-nieuwbouw. Ze omvat een presentatie op de begane grond, alsook een interventie in de gevel van het Shibaura House.

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

36 minuten geleden

Zo komt er van 2025 tot en met 2027 jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en het versnellen van de woningbouw.

De Jonge: invoering Omgevingswet tot nu toe ‘rustig en stabiel’

4 uur geleden

Bijna vierhonderd tekortkomingen zijn gemeld, die ‘(enige) hinder’ voor gebruikers opleverden.

Amsterdam verbiedt bouw nieuwe hotels

Vandaag, 09:14

Met deze aanscherping verdwijnen de laatste uitzonderingen waardoor het nog mogelijk was om een nieuw hotel te bouwen in de stad.

Gelderland steekt 17 miljoen in verbeteren leefbaarheid dorpen

Gisteren, 15:27

Met name dorpen hebben volgens de provincie te maken met vergrijzing, jongeren die wegtrekken en daarmee samenhangend verdwijnende voorzieningen.

TU Delft heeft spijt van actie tegen journalistiek platform

Gisteren, 09:21

Delta zag zich genoodzaakt een stuk van de eigen site te halen, nadat onder meer de juridische afdeling van de universiteit had gedreigd met gerechtelijke stappen.