AL-Light
23 december 2009
In het kader van een stedelijke herstructureringsproject van de Leidsebuurt in Haarlem heeft de gemeente kavels ten behoeve van particulier opdrachtgeversschap aangeboden. Naast initiator was de gemeente ook een partij tijdens het ontwerp proces. De kavels die niet verkocht konden worden, of waar de opdrachtgevers om uiteenlopende redenen het project hebben verlaten, zijn door de gemeente verder ontwikkeld. De afsluiting van het definitief ontwerp gold als uiterste uitstap-mogelijkheid voor de particulieren. Dit had mede tot gevolg dat de woningen tot dat moment een gemiddeld bouwkosten-niveau niet mochten overschrijden.
De twee woningen van 181 en 145 m2 BVO zijn na het definitief ontwerp door de gemeente overgenomen en tijdens de bouw casco verkocht. De kopers hebben opdracht gegeven (grote huis volledig, kleine huis gedeeltelijk) voor de afbouwfase. De ruimtelijke structuur van de woningen lag hierbij vast; de bouw was reeds halverwege.
Wijk en straat
De wijk wordt gekenmerkt door smalle straten met een grote diversiteit aan bouwhoogtes en -stijlen. De straat waarin de huizen liggen is één van de smalste straten. Bovendien heeft de straat zelf een noord-zuid oriëntatie. Eén van de belangrijkste ontwerp vraagstukken was dan ook op welke manier de invloed van het daglicht op elke verdieping vergroot kan worden.
Getracht is de woningen, ondanks de geringe ruimte tot alle buren een openheid te geven, zonder de privacy van de bewoners uit het oog te verliezen. Zowel de gevel als de interne structuur zijn hiervoor belangrijk.
De gevel heeft grote ramen die gevat zijn in zware kozijnen met een grote diepte. De afmetingen van de kozijnen en de diepte garandeerden een gevoel van beslotenheid in het interieur, terwijl de grote ramen een openheid uitstralen vanaf de straat. De straat is zo smal dat deze bijna als interieur ervaren kan worden: het kozijn wordt een meubelstuk in de straat. De interne structuur kent eenzelfde indeling als de gevel. Hier zijn het smalle vides gekoppeld aan dakramen, die het huis een grote dieptewerking geven en zorgen voor een discreet contact tussen de verdiepingen.
Structuur en Huis
Je leven verandert; soms langzaam, zonder dat je het zelf door hebt, en soms snel. Je bent verbonden met de wereld om je heen. Of je het wil of niet, de mensen waarmee je samenleeft beïvloeden je. Bij de een wat meer dan de ander.
Maar ook wind, zon en regen, zomer en winter hebben invloed op je. De veranderingen hiervan zijn even belangrijk als vanzelfsprekend alledaags. Het zijn de elementen die je tijdsgevoel bepalen en je verankeren in een altijd veranderende omgeving. Je huis is een verlengstuk van jezelf. Het is in essentie een stukje ommuurde natuur, en staat hiermee in constante verbinding. Net zoals je lichaam een stukje natuur is. Zoals jij moet omgaan met veranderingen, zo zou je huis geschikt moeten zijn functionele veranderingen op te nemen, waarbij de ruimtelijke relatie tot de universele invloeden die ons omgeven onveranderlijk is.
Het bovenstaande heeft geleid tot een opdeling van de plattegrond in drie identieke ruimtes. Naast de ruimtes zijn aan beide zijden voorzieningenzones geplaatst. Deze zones herbergen alle voorzieningen die je nodig hebt tijdens het wonen: keuken, garderobe, bad, douche, toiletten, berging, kast, trap en zonlicht.
Het zonlicht valt op twee plaatsen verticaal door de zones: alle verblijfsruimtes worden verlicht met diffuus en, soms, direct zonlicht. Dit licht is structureel anders dan het licht dat door de gevelramen valt: het is gescheiden van het uitzicht, en daardoor puur licht geworden. Door verplaatsing van verdiepingshoge schuifdeuren, die per verdieping de drie hoofdruimtes van elkaar scheiden, kan er naar behoefte worden geschakeld en gescheiden in zowel oppervlak als lichtintensiteit. Door de gelijke afmetingen zijn de ruimtes tevens functioneel uitwisselbaar. Maar wat belangrijker is, de verandering van het licht per ruimte wordt bewust ervaren.
Wanneer je door het huis beweegt wordt je je bewust van de verschillende richtingen en intensiteiten van het licht. Dit is per jaargetijde anders. Iedereen kan dit op zijn eigen manier interpreteren en verbinden met een woonfunctie. Dit kan je hele leven doorgaan: je inzichten, kennis en wensen veranderen, en daarmee je licht en ruimtebehoefte. Het huis lijkt zich voortdurend aan jou aan te passen in plaats van andersom.