Overzicht van de expositie Victor Horta vs Art Nouveau

Florian Thiry, proposition de restitution de la salle à manger du 136, avenue Louise réaménagé par Victor Horta

Victor Horta, lanterneau de l'hôtel Solvay, 1895

Victor Horta, Projet grandeur et harmonie pour l'aménagement de l'actuelle place Poelaert - Ca 1927

Maison Horta, gipskamer

Victor Horta versus Art Nouveau; Horta's vocabulary

Amerikastraat 27, 1060 Brussel, België

Van 24 maart 2023 tot 8 januari 2024 presenteert het Hortamuseum - Sint-Gillis een nieuwe tentoonstelling in het kader van het art nouveau-jaar. Onder de titel ‘Victor Horta Versus Art Nouveau. Horta's vocabulary’ wil de expositie Horta in een ander daglicht stellen. Voorstel bij de expositie is om de stijlkwesties en de kant-en-klare beelden van deze architect even te vergeten. Laten we zelfs proberen de art nouveau, een nuttig maar soms beperkend etiket, even te vergeten. Laten we Horta zonder vooroordelen bekijken en zien wat hij ons vertelt (en wat hij voor ons verbergt): de rol van zijn vrouw, Pauline Heyse, en zijn mentoren: Alphonse Balat en Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc; zijn inspiratie ging ook uit naar Egypte, Griekenland en de 18e eeuw. En niet te vergeten zijn bewondering voor de opera Garnier en het Justitiepaleis in Brussel. Horta, een eclectisch architect?

Horta, architect in eclecticisme
Horta heeft in totaal acht jaar opleiding genoten (Academies van Gent en Brussel, verblijf in Brussel). Daar bestudeerde hij de architectuur van het verleden en het kopiëren van ornamenten uit vroegere stijlen. Vanaf 1892 bevrijdde hij zich van de slaafse herhaling van motieven uit het verleden om zijn kunst een persoonlijke dimensie te geven.

In het interieur en de ornamenten vinden we sporen van de inspiratiebronnen van zijn vocabularium: het oude Egypte, de gotiek en de Louis XV- of rococostijl zijn een repertoire van vormen die Horta zich toe-eigende, ontleedde en op zijn eigen manier transformeerde. Een verzameling van tien nooit eerder aan het publiek getoonde gipsmodellen, die de stijlen van het verleden en Horta’s werk weerspiegelen, wordt tentoongesteld in een gedurfde setting.

Horta versus Poelaert
Bijna niemand weet dat Horta gefascineerd was door het Justitiepaleis, in die mate dat hij een ontwerp voor de toegangsportiek voorstelde (1892) en dat hij deelnam aan een wedstrijd voor de aanleg van het Poelaertplein, waarbij twee gebouwen door Horta in de stijl van Poelaert werden ontworpen.

Horta, architect in art nouveau
Horta zou zichzelf waarschijnlijk nooit hebben omschreven als een art-nouveau-architect; in plaats daarvan definieerde hij zijn eigen stijl als ‘moderne gotiek’. De tentoonstelling doet vragen rijzen over de banden tussen Horta en Viollet-le-Duc. Deze lagen immers aan de basis van het ontstaan van een vernieuwende architecturale taal. Zowel Japan als de natuur waren al elementen die Viollet-le-Duc gebruikte om de architectuur te vernieuwen en haar een samenhang en een ongeziene richtinggevende identiteit te geven.

Nieuwe opslagruimten voor het Hortamuseum
Deze tentoonstelling geeft het Hortamuseum ook de gelegenheid om nieuwe opslagruimten voor meubilair aan te schaffen die aan de hoogste normen voldoen. Dankzij de steun van het Fonds Baillet Latour en de vindingrijkheid van ijzerhandelaar Luc Reuse beschikt het museum over een moderne opslagreserve, die door middel van een innovatief vitrinedeursysteem kan worden aangepast voor tentoonstellingen. Op die manier kunnen de opslagruimten op vraag worden omgevormd tot vitrinekasten. Voor de inhuldiging van dit modulaire systeem stelt het museum een selectie van grote stoelen tentoon.

Horta, architect in art deco
Om de vooroordelen over Horta te ontkrachten, bestudeert de tentoonstelling zijn creaties voor en na de art-nouveaubeweging. Hierdoor wordt het belang van Balat in zijn vorming en identiteit beter te begrijpen. In deze context worden de originele maquette van het Paleis voor Schone Kunsten en een maquette van het Paviljoen van de Menselijke Driften, gerealiseerd door de studenten van Saint-Luc, tegenover elkaar geplaatst.

Reconstructie van verdwenen projecten
Om het vocabularium van Horta na 1918 te begrijpen, presenteert het museum ook 3D-reconstructies van twee verloren gegane realisaties: het huis aan de Louizalaan 136 dat Victor Horta opknapte en restaureerde maar dat werd verwoest, en de muziekkamer van het Paleis voor Schone Kunsten, die helaas zo’n veertig jaar geleden definitief werd vernield. Deze twee reconstructies werden uitgevoerd door het laboratorium AIICe van de faculteit Architectuur van La Cambre-Horta.

bron: Hortamuseum

Trefwoorden

art nouveau alphonse balat brussel hortamuseum victor horta art deco belgië eugène emmanuel viollet-le-duc

Organisator Hortamuseum

Type Expositie

Locatie Amerikastraat 27, 1060 Brussel, België

Website hortamuseum.be

Kosten Tentoonstelling gratis, bezoek museum is betalend, diverse tarieven

Andere evenementen

27 jun — 7 sep

Foto-expositie Dromen zonder Drempels

In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht

Vanaf vrijdag 27 juni is op het Berlijnplein in Utrecht de fotoexpositie Dromen zonder Drempels te zien, een initiatief van RAUM. De expo laat zien hoe buitenspelen eruitziet als álle kinderen mee kunnen doen.

14 jan — 16 jan

Polyclose - 14 t/m 16 januari 2026

Flanders Expo (hal 1, 4 & 6) Maaltekouter 1 B-9051 Gent (België)

Polyclose is de Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek

14 jun — 25 jul

Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO

Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam

De tentoonstelling toont schaalmodellen van negen Rotterdamse sociale wooncomplexen waarin gedeelde buitenruimtes een essentiële rol spelen voor de gemeenschap.

15 mei — 17 aug

Hortamuseum: ‘(G)een motief,’

Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België

In zijn nieuwe tentoonstelling ‘(G)een motief’ werpt het Hortamuseum in Brussel een nieuw licht op hoe motieven, kleuren, decoraties en ornamenten zich vernieuwden en transformeerden tussen 1910 en 1940.