Kabeldistrict Delft
29 juli 2021
Metamorfose van voormalige kabelfabriekKabeldistrict Delft is een onderscheidende eigentijdse stadsuitbreiding waarin een bedrijventerrein op grote schaal wordt getransformeerd tot een bruisende woon-werkomgeving. Het Kabeldistrict bouwt voort op aanwezige kwaliteiten, bedrijvigheid en het industrieel verleden van de bestaande omvangrijke Kabelfabriek. De zichtbare samensmelting van oud en nieuw zorgt voor een eigen identiteit die bijdraagt aan een sterke samenhang en verbondenheid tussen toekomstige ondernemers en bewoners. Met de hoge mate van circulariteit en een gelaagde integratie van groen en water, loopt Delft voorop in de productieve en duurzame gebiedsontwikkeling.
Het Kabeldistrict Delft vormt het begin van nieuwe ontwikkelingen aan de Schieoevers van Delft. De gemeente heeft de ambitie om Delft te ontwikkelen van kennisstad tot ‘HighTech Capital’. Het bedrijventerrein van de voormalige Nederlandse Kabelfabriek biedt de kans om daar voor een belangrijk deel aan bij de te dragen, door het bestaande bedrijventerrein te moderniseren, deze te verbinden aan de kennisintensieve TU Delft Campus en bovendien de innovatieve maakindustrie te stimuleren. De ambitie van het brede ontwerpteam is dan ook om een aantrekkelijk en onderscheidend vestigingsmilieu te creëren opdat er een bruisende woon-werkomgeving ontstaat. Met een brede mix aan woningen gecombineerd met bedrijfsruimte voor start-, scale-ups en gevestigde bedrijven die actief zijn in de innovatieve maakindustrie (HTSM), ontstaat een toekomstgerichte woon-werkomgeving in een stedelijke dichtheid. Het Kabeldistrict is onderscheidend voor Delft, en op deze schaal zelfs uniek in Nederland.
Van 1914 tot nu
In 1914 wordt de Nederlandse Kabelfabriek (NKF) geopend aan de Schieoevers van Delft. Na de oorlog groeit de NKF uit tot de grootste Kabelfabriek van Europa. Omstreeks 1975 staat de NKF aan zijn top en behoort het technisch tot de meest toonaangevende Kabelfabrieken ter wereld.
Ten gevolge van stagnatie in de markt komt uiteindelijk in 1999 Fabriek II leeg te staan. Vanaf 2009 trekken, in overleg met de gemeente Delft, diverse kleinschalige ondernemers in de oude Kabelfabriek en ontstaat er weer bedrijvigheid. In 2017 krijgt Mei architects and planners opdracht van KondorWessels Vastgoed om een gebiedsvisie en stedenbouwkundig plan voor het Kabeldistrict te ontwerpen. Samen met gemeente Delft en een integraal team van experts is in 2019 het Voorlopig Stedenbouwkundig Plan afgerond. Het ontwerp enthousiast ontvangen door het College en de Raad van Delft en juli 2020 is de overeenkomst voor de daadwerkelijke realisatie van het gebied door de gemeente en Kabeldistrict getekend. In het najaar wordt het Definitief Stedenbouwkundig Plan inclusief landschapsplan verder uitgewerkt.
Tijdlagen
De Kabelfabriek is onderdeel van het industrieel verleden waar Delft trots op is. Bij de transformatie van dit gebied wordt voortgebouwd op deze aanwezige kwaliteit door betekenis te geven aan drie verschillende tijdlagen. De eerste laag staat voor het oude werken, zichtbaar met het behoud van de Kabelfabriek. Eindeloos lange fabriekshallen waar vroeger de kabels voor heel Nederland werden geassembleerd en opgerold. Deze historische tijdlaag raakt verweven met de eigentijdse laag: de nieuwbouw van nieuwe architectuur voor nieuwe mensen die zich in het gebied gaan vestigen als ondernemer of bewoner. De derde laag is die van morgen. Op kleine en grote schaal, wordt er zichtbaar gewerkt aan de toekomst en staat innovatie centraal. De samensmelting van oud en nieuw zorgt voor een unieke eigen identiteit en vormt de ziel van het nieuwe Kabeldistrict.
Smart Tech bedrijvigheid
De gebiedstransformatie start vanuit de huidige ondernemers. In combinatie met circulaire placemaking wordt de wijk stapsgewijs ontwikkeld tot een productieve wijk van regionale betekenis, waar ruimte is voor Smart Tech bedrijven van start-up tot scale-up en gevestigde bedrijven. Eén van de placemakers is een boomkwekerij, om het toekomstige Kabeldistrict te voorzien van volwaardige bomen.
Verbinding
Met een hedendaagse mobiliteitsstrategie wordt ingezet op het maken van nieuwe verbindingen naar de stad door middel van een fiets-voetgangersbrug. De regio is verbonden door een nieuwe, optimale aansluiting op station Delft Campus. Met uitzondering van bedrijf gerelateerde vervoersbewegingen, komt de auto niet terug in het straatbeeld, doordat er centraal wordt geparkeerd. Tegelijkertijd wordt ingezet op de nieuwste vormen van deelmobiliteit zoals kabelfiets als deelfiets.
Het stratenpatroon kent een hiërarchie, variërend van publiek erf tot semi-publiek hof. De toevoeging van gelede volumes in meerdere niveaus zorgt voor de gewenste verdichting en een prettige menselijke schaal en maat. In het hart van het Kabeldistrict komt een kleinschalig centrum met voorzieningen en cultuur, waarbij een bestaand opslagvat en schoorsteen van de Kabelfabriek worden behouden. Langs de Schie volgt een groots openbaar park met een aan de fabriekzijde gelegen waterplein voorzien van horeca in de avondzon. Het park sluit aan op de monumentale enclave van het Kruithuis.
Conceptontwerp
De ontwikkeling van het Kabeldistrict omarmt en versterkt het karakter van de oude fabriek en krijgt een typische Delftse sfeer met compacte, autovrije straatjes en groene hoven.
De structuur van de bestaande fabriek is als uitgangspunt genomen voor het nieuwe district. Het dak wordt van de fabriek afgenomen. De karakteristieke stalen vakwerkliggers en gevels worden gehandhaafd en vormen typerende inrichtingselementen in de gebouwen en in de openbare ruimte.
Hierdoor ontstaat een structuur van vakwerkliggers en lange bakstenen gevels met bandramen. Binnen deze constructie worden grondgebonden woon/werkwoningen gerealiseerd voorzien van dakterrassen gecombineerd met een fijnmazig stratenpatroon. Op strategische plekken worden bovenop deze laag appartementengebouwen gezet. De grondgebonden woningen in de bestaande structuur refereren aan de binnenstedelijke Delftse menselijke schaal, waarbij de laag erboven meer verwantschap vertoond met moderne uitbreidingen van Delft, zoals Poptahof aan de westzijde van het spoor en de TU wijk.
Menging
Deze typologische mix van kleinschalige woon-werkwoningen en daarboven middel/hoogbouw wordt als sjabloon gebruikt voor de nieuwbouw in het gebied om de bestaande fabriek heen. Hierdoor ontstaat een nieuwe unieke stadswijk met grote samenhang.
Natuurinclusief
Het plan is duurzaam en klimaatadaptief ontworpen met onder andere een gelaagde structuur van intensief groen in de openbare ruimte, alsmede collectieve en private daktuinen. Voldoende waterberging is zichtbaar opgenomen in het straatweefsel passend bij het karakter van de fabriek.
Communities
In het plan staat de gebruiker van het Kabeldistrict centraal. De ruimtelijke opbouw is zorgvuldig ontworpen voor een prettige overgang van gebouwen met verschillende schaalgroottes. Door een sterke mix van programma’s in de plint, en compacte inpandige fietsparkeer oplossingen, is er sprake van een hoge mate van sociale veiligheid en comfort. Met het maken van intieme plekken waar ontmoetingen mogelijk zijn, is de menselijke schaal sterk aanwezig. De plint biedt de gebruikers privacy en geborgenheid, waarbij de “Delftse stoep” bijdraagt aan een prettige overgang van privé naar publieke ruimte en een dynamisch straatbeeld.
Het Kabeldistrict heeft uiteindelijk een aantrekkingskracht op mensen met eenzelfde mindset. Mensen met eenzelfde mindset die bij elkaar komen wonen en werken zijn betrokken bij de plek. Als je woont aan een collectieve tuin ken je de buren. Op straat spelen de kinderen met elkaar samen. Te voet naar de trein ontmoet je buurtgenoten. Kortom; in het Kabeldistrict wordt gebouwd aan inclusieve communities.