Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!

Abonneren

Nee, bedankt

Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project

Exterieur van het planetarium in het centrum van Franeker

Plafond van het planetarium

Exterieur van het planetarium in het centrum van Franeker

Plafond van het planetarium

Planetarium Eise Eisinga in Franeker uitgeroepen tot werelderfgoed

19 september 2023, 11:34

Het planetarium van Eise Eisinga in het Friese Franeker is uitgeroepen tot werelderfgoed. De VN-organisatie Unesco heeft het model van het zonnestelsel dinsdag op de prestigieuze lijst gezet.

Eise Eisinga (1744-1828) was een ondernemer, die zich in zijn vrije tijd bezighield met sterrenkunde. Tussen 1774 en 1781 bouwde hij in het plafond van zijn woonkamer het zonnestelsel na. Dat deed hij om te bewijzen dat doemscenario's niet klopten. Eisinga liet de zes toen bekende planeten (Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter en Saturnus) en de maan rond de zon draaien. Dat systeem wordt aangedreven door een slingeruurwerk. Het Koninklijk Planetarium Eise Eisinga is het oudste nog werkende planetarium ter wereld.

In een reactie zegt het planetarium dat Unesco ‘de uitzonderlijke universele waarde van dit indrukwekkend grote model van ons zonnestelsel’ erkent. Het werk aan de aanvraag voor de status van werelderfgoed begon in 2003. Volgens burgemeester Marga Waanders van de gemeente Waadhoeke, waar Franeker onder valt, is de erkenning ‘een uitnodiging aan alle wereldburgers: ervaar in ons planetarium de machtige werking van het zonnestelsel dat we met elkaar delen’.

‘Erfgoed op zijn best’
Demissionair staatssecretaris Gunay Uslu, die over erfgoedbeleid gaat, noemt het planetarium “erfgoed op z'n best. Uniek, onvervangbaar en het vertelt een bijzonder verhaal dat ook ver buiten Nederland belangrijk is.” Ze voegt eraan toe dat Eisinga het planetarium bouwde “om met wetenschappelijk bewijs angstaanjagende geruchten te ontkrachten. Dat maakt het nog steeds actueel.”

Ook van andere kanten wordt het planetarium gefeliciteerd. Astronaut en tv-presentator André Kuipers noemt het planetarium een ‘magistraal werk’ en zegt dat de erkenning ‘terecht en welverdiend’ is.

Op de werelderfgoedlijst staan ongeveer 1200 plekken over de hele wereld. Het planetarium is de dertiende plek in het Koninkrijk der Nederlanden op de lijst. Daarop staan onder meer de Waddenzee, de Waterlinie, de Van Nellefabriek in Rotterdam, de grachtengordel van Amsterdam, de molens van Kinderdijk en het centrum van Willemstad op Curaçao.

Bron: ANP

Trefwoorden

eise eisinga werelderfgoed unesco planetarium franeker

1	Haarlems Prinses Beatrixplein en omgeving gaan op de schop dinsdag, 7 mei
2	Kavel 2E Kenniskwartier, Zuidas: acht ontwerpen woensdag, 8 mei
3	'Zwevend' hotel in Chinese bergregio door MORE Architecture opgeleverd woensdag, 8 mei
4	Zeven bureaus geselecteerd voor deelname Next Step Program 2024 maandag, 6 mei
5	XOOMlab presenteert definitief ontwerp voor wooncoöperatie Eureka! woensdag, 8 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Plasterk heropent Eise Eisinga Planetarium

18 maart 2008

VN zien Venetië als bedreigd werelderfgoed

1 augustus 2023

Ook Neder-Germaanse limes op werelderfgoedlijst geplaatst

28 juli 2021

Nieuwe Hollandse Waterlinie en Drentse Kolonieën toegevoegd aan werelderfgoedlijst

26 juli 2021

Fort bij Kudelstaart herontwikkeld tot 'watersportfort'

8 december 2020

Renovatie Fort van Hoofddorp afgerond

22 juni 2020

Boek Van Nellefabriek belicht iconisch complex vanuit vele hoeken

5 februari 2020

Nieuwe entree Werelderfgoed Kinderdijk: waagstuk voor jonge architecten

10 oktober 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

SO-IL transformeert jachthaven tot kunstcampus in Detroit

10 mei, 10:20

Een voormalige jachthaven aan Detroit River wordt naar ontwerp van SO-IL getransformeerd tot kunstcampus. Daarbij worden de tot zover behoorlijk gesloten havengebouwen van Stanton Yards met strategische ingrepen tot elkaar en de stad geopend.

Tribunevormig gebouw van MVRDV met zicht op het hart van Strijp-S

10 mei, 9:10

Voor woningcorporatie Trudo heeft MVRDV een getrapt gebouw ontworpen, dat 56 huurappartementen en twee verdiepingen met commerciële ruimten biedt. Ruime, groene terrassen geven uitzicht op het culturele hart van Strijp-S in Eindhoven.

Een drijvende beeldentuin in de Hofvijver

8 mei, 4:52

De Hofvijver in Den Haag is de locatie voor de derde editie van BlowUp Art Den Haag. Van 9 mei tot en met 2 juni drijven er opblaasobjecten van vier Nederlandse ontwerpers in de vijver bij het Binnenhof.

Neutelings Riedijk wint prijsvraag voor herontwikkeling terrein Thyssen in Keulen

8 mei, 12:21

Bij het project wordt een leegstaande productiehal getransformeerd tot een evenementenlocatie, op het omringende terrein wordt een mix van kantoren, hotels en andere functies gerealiseerd.

Noord-Holland maakt woningbouw in landelijk gebied makkelijker

10 mei, 10:26

Het provinciebestuur gaat er wel vanuit dat een groot deel van de nieuwe woningen in stedelijk gebied kan worden gebouwd.

Rotterdam koopt winkels en knapt ze op om leegstand te voorkomen

8 mei, 1:56

De panden worden opgeknapt en getransformeerd in een poging de Rotterdamse winkelgebieden ‘een boost te geven’.

Alle nieuwe huizen moeten een onderkomen krijgen voor vogels en vleermuizen

8 mei, 10:02

Dat staat in een voorstel van demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer.

Nog drie dagen om jouw suggestie voor de Architect van het Jaar 2024 in te sturen

8 mei, 9:00

Welke architect, of collectief van architecten, heeft dit jaar de grootste bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de architectuur in Nederland? Stuur jouw suggestie uiterlijk 10 mei 2024 op naar Architectenweb.