Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Triodos Bank
RAU
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Nolte Mezzanine
studio.nambarch
een architectuurstudio voor transformaties, renovaties & nieuwbouw.
Furns
Street Furniture
HOH Architecten
STUDIO Draft
concept | ontwerp | advies
EASYfelt
Specialist in PET-vilt
ADS74
ARCHITECTURE DESIGN STUDIO
Architectuurstudio Haver
Studio Slotboom
Fem architects
INOTEC Noodverlichting B.V.
luudo sustainable design fu(rni)ture
Broeinest Eindhoven
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Harro de Jong over het delen van echte landschappen
Gesprek met Jos Melchers over binnenstedelijke verdichting en hoogbouw
Gesprek met Felix Claus over hoe je je bij ieder project op één ding moet concentreren
Gesprek met Carolien Schippers over hoogbouw in New York
Gesprek met Tobias Verhoeven over duurzame stedelijke verdichting
Gesprek met Jos Melchers over binnenstedelijke verdichting en hoogbouw
Gesprek met Felix Claus over hoe je je bij ieder project op één ding moet concentreren
Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland
Gesprek met Harro de Jong over het delen van echte landschappen
Gesprek met Carolien Schippers over hoogbouw in New York
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Compacte seniorenwoning
Gevangenisdorp Haren, Brussel (België)
Herta Mohr gebouw, Universiteit Leiden
Dubbele score voor FruitMasters
Gorter trio op nieuwbouw Maastricht
Living in the Park, nieuwbouw woning
Nieuwbouw villa Heiloo
Prefab villa - Egmond aan Zee
Strijp R
Herta Mohr gebouw, Universiteit Leiden
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Ontwerp duurzame scholen met vezelcement
Betaalbaar, duurzaam, sterk en lichtgewicht vezelcement
PowerKist-Duo vorstrandbekisting
XPS/EPS bekistingssysteem voor een fundering op staal
Cosentino lanceert Earthic® by Silestone®XM
Marmoleum - Step into modern nature
De kracht van duurzaamheid, design en circulariteit
SlimFix Deco zolderisolatie
Het snelst verwerkbare én luchtdichte zolderisolatiesysteem
Modern aluminium allround LED vluchtrouteaanduiding armatuur
Alles-in-één oplossing
Elegant decentraal compact design buiten noodverlichting
Sterk vernieuwde buitenarmatuur
Profiled Window
Dakraam gootstukken voor sandwichdakpanelen
Unidek Aero B
Constructief dakelement met extra brandbestendige materialen
Aeroplus WRG
Slimme ventilatie voor een gezond binnenklimaat
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Paris Proof: ‘Ontwerpen met milieu-impact en restwaarde’
Stadsschouwburg Utrecht, Lucasbolwerk 24, 3512 EJ Utrecht
Kenniscongres: spreek jij de taal van de Omgevingswet al?
Bouw- & Infrapark Harderwijk – Ceintuurbaan 2, 3847 LG Harderwijk
BIM: feiten en fabels
Online
Land Art Weekend 2024: een andere kijk op landschapskunst in Flevoland
Divers, zie website
Basiscursus IFC - exclusief voor Archicad gebruikers
BIM: feiten en fabels
Online
Land Art Weekend 2024: een andere kijk op landschapskunst in Flevoland
Divers, zie website
Van nieuwbouw naar renovatie met Office Winhov
Cradle to Cradle Café - duurzame(re) gebouwen ontwerpen met AI
Mindlabs, Locomotiefboulevard 101, Tilburg
Rotterdam Architectuur Maand 2024
Verschillende locaties in Rotterdam, met het Museumpark als festivalhart
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Projectmanager houtbouw projecten (uitbreiding team)
Architect (met affiniteit met stedenbouw)
Architect
BiermanHenket zoekt een: technisch ontwerper/ BIM modelleur
Senior architect / stedenbouwkundige
Technisch Ontwerper
Architect – Compagnon
junior architect
Allround architect (medior)
Junior Architect
Projectarchitect Renovatieprojecten (32 - 40 uur per week)
Architect
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!
Abonneren
Nee, bedankt
Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project
Kirsten Hannema
Copyright: Maarten van Haaff
Kirsten Hannema
Copyright: Maarten van Haaff
Een kind moet je loslaten, een gebouw ook
21 februari 2023, 9:00
Gebouwen zijn net kinderen. Deze vergelijking heb ik niet bedacht; hij komt van architect Herman Hertzberger. Toen ik hem in een interview vroeg wat, terugblikkend op zijn loopbaan – het was 2014, hij was toen 82 – zijn belangrijkste bouwwerken zijn, antwoordde Hertzberger dat hij niet wilde kiezen tussen zijn ‘kinderen’.
De vergelijking gaat ook op als we het hebben over het loslaten van kinderen danwel gebouwen. Denk aan de klassieke comedyfilm Meet the Parents (2000), waarin een jonge vrouw haar verloofde,
male nurse
Greg Focker (briljante rol van Ben Stiller) mee naar huis neemt, waar haar achterdochtige vader, een gepensioneerde CIA-agent-en-Vietnam-veteraan (Robert de Niro) zich ontpopt tot de levende nachtmerrie van zijn aanstaande schoonzoon. Zoals de vader het niet kan verkroppen dat een – in zijn ogen inferieure – man met zijn dochter aan de haal gaat, vinden ontwerpers het moeilijk te verdragen als minder briljante zielen aan hun werk sleutelen.
Een sprekend voorbeeld is de reactie van de (onlangs overleden) Indiase architect Balkrishna Doshi tijdens het bezoek aan het sociale woningbouwcomplex in Indore dat hij een aantal jaar na oplevering bezocht. Hij was ‘in shock’ geweest, vertelde hij in een
interview
met architectuurwebsite Dezeen. “Bewoners misbruikten het, ze bouwden op de balkons, voegden verdiepingen en trappen toe.” Maar eenmaal in gesprek met hen maakte afschuw plaats voor begrip. “Ik zag dat ze blijer met hun toevoegingen waren dan waar ik iets had ontworpen.” Hij leerde een belangrijke (levens)les: true architecture is life.
Zo zen als Doshi zijn we in Nederland nog niet. Architecten spannen met enige regelmaat rechtszaken aan naar aanleiding van verbouwingsplannen. Bekende voorbeelden zijn de zaak architect Fons Verheijen versus Naturalis, die resulteerde in een bouwstop waarop het museum voor 1,5 miljoen euro met Verheijen
schikte
, en het kort geding dat Wim Quist tegen waterbedrijf Evides aanspande. De rechter besliste dat Evides niet zonder overleg met Quist een nieuw hoofdkantoor aan het drinkwatercomplex in Rotterdam Kralingen mag bouwen; voor zijn overlijden vond dat overleg alsnog plaats.
Ik kan me – als ouder en architect – voorstellen dat het moeilijk is als een ander aan ‘jouw’ bouwwerk zit, ook al is dat publiek goed. Je wilt het beschermen, mogelijk verblind door ouderliefde, waardoor je niet ziet dat een verbouwing helemaal geen gek idee is.
Natuurlijk, het is wel zo netjes als de ontwerper van dienst zijn plannen eerst voorlegt aan de oorspronkelijke architect en eventueel advies ter harte neemt. Maar wat als de architect, zoals de vader in Meet the Parents, zichzelf onmogelijk opstelt? Neem de Haagse villa van Carel Henny, waarin van architect Berlage de meubels op aangewezen plekken moesten staan, en in de woonkamer geen klok mocht hangen.
In zijn pas verschenen boek
Rotterdam Ripresa – future fragments for the neoliberal city
pleit architect Marius Grootveld voor een ‘lossere houding ten aanzien van auteurschap’ waardoor het makkelijker wordt om gebouwen aan te passen. Vertrekpunt is het idee dat zo min mogelijk bouwen het meest duurzaam is, en we dus moeten werken met de stad die we hebben. Voor twaalf locaties in de Rotterdamse binnenstad vroeg hij steeds vijf architecten om, voortbouwend op de bestaande bebouwing, een interventie te ontwerpen.
Grootveld verwijst daarbij naar de Middeleeuwse stad als collectief, gestaag groeiend bouwwerk, ik blijf hangen bij de vergelijking gebouw-kind.
It takes a village to raise a child,
luidt een bekende uitspraak uit de Afrikaanse cultuur. Het betekent dat iedereen in het dorp verantwoordelijkheid neemt voor de kinderen die er rondlopen. Zou het niet mooi zijn als we op die manier, gezamenlijk voor ons gebouwde kroost zorgen?
Kirsten Hannema is architectuurcriticus en schrijft voor diverse media waaronder De Volkskrant.
Trefwoorden
transformatie
erfgoed
column
meet the parents
auteursrecht
kirsten hannema
Best gelezen
1
Villa op Terschelling die zich opricht uit de duinen
vrijdag, 17 mei
2
Studio Muoto ontwerpt industriële woontoren voor De Nieuwe Stad
woensdag, 15 mei
3
Maaskant Park in Groot Handelsgebouw geopend voor publiek
vrijdag, 17 mei
4
Driehoekig woongebouw met groene balkons voor De Nieuwe Stad
donderdag, 16 mei
5
Bouw fabriekscomplex Quooker gestart
woensdag, 15 mei
Gerelateerde nieuwsberichten
Rijksbouwmeester publiceert Handreiking Auteursrecht voor opdrachtgevers
7 maart 2023
Van Sisyphus naar Sneeuwbaleffect
18 april 2023
Constructieve actie
16 mei 2023
Genieten
20 juni 2023
Echte architecten
19 september 2023
Nieuwe ronde, nieuwe prijzen
17 oktober 2023
Ad fundum
20 november 2023
Alisons kerstkaarten
19 december 2023
Wabi-sabi
23 januari
De Friends Experience
20 februari
Zwelgen in comfort
19 maart
Bouwen, burgers, bezwaren
16 april
Column
Terug/vooruit naar 1978
Vandaag, 09:00
Gentrificatie-compensatie
24 januari 2023
Maar nooit zoals je denkt
15 november 2022
Lekker loeren
18 oktober 2022
Krolls (on)gelijk
20 september 2022
T-koppelstuk
21 juni 2022
Grensverleggend
17 mei 2022
De moraal van het inclusieve verhaal
19 april 2022
Ontsnappingsruimte
15 maart 2022
Een les in nederigheid
15 februari 2022
Over hoe en wat
18 januari 2022
Valse nostalgie
21 december 2021
Makkelijker kunnen we het niet maken
16 november 2021
Disneyficatie: scheldwoord of geuzennaam?
19 oktober 2021
Ronchamps op de Zuidas
21 september 2021
Biofobie
15 juni 2021
Wildgroei
18 mei 2021
Erfgoedlogica
20 april 2021
Een duurzame architectuur kent een winst- én verliesrekening
16 maart 2021
Vormenspel
16 februari 2021
Trafo
19 januari 2021
Een beter normaal
15 december 2020
Architectuurgeweld
17 november 2020
Ongemak
20 oktober 2020
Druk op het dak
15 september 2020
Uitzichtloos
16 juni 2020
Alcoholist, pater, architect
19 mei 2020
Pakkans
21 april 2020
Een biënnale zonder publiek
17 maart 2020
Kaartenhuis
18 februari 2020
Luxewarenhuis
21 januari 2020
Wachtkamers
21 maart 2023
Rijksbouwmeester publiceert Handreiking Auteursrecht voor opdrachtgevers
7 maart 2023
Van Sisyphus naar Sneeuwbaleffect
18 april 2023
Constructieve actie
16 mei 2023
Genieten
20 juni 2023
Echte architecten
19 september 2023
Nieuwe ronde, nieuwe prijzen
17 oktober 2023
Ad fundum
20 november 2023
Alisons kerstkaarten
19 december 2023
Wabi-sabi
23 januari
De Friends Experience
20 februari
Zwelgen in comfort
19 maart
Bouwen, burgers, bezwaren
16 april
Column
Terug/vooruit naar 1978
Vandaag, 09:00
Gentrificatie-compensatie
24 januari 2023
Maar nooit zoals je denkt
15 november 2022
Lekker loeren
18 oktober 2022
Krolls (on)gelijk
20 september 2022
T-koppelstuk
21 juni 2022
Grensverleggend
17 mei 2022
De moraal van het inclusieve verhaal
19 april 2022
Ontsnappingsruimte
15 maart 2022
Een les in nederigheid
15 februari 2022
Over hoe en wat
18 januari 2022
Valse nostalgie
21 december 2021
Makkelijker kunnen we het niet maken
16 november 2021
Disneyficatie: scheldwoord of geuzennaam?
19 oktober 2021
Ronchamps op de Zuidas
21 september 2021
Biofobie
15 juni 2021
Wildgroei
18 mei 2021
Erfgoedlogica
20 april 2021
Een duurzame architectuur kent een winst- én verliesrekening
16 maart 2021
Vormenspel
16 februari 2021
Trafo
19 januari 2021
Een beter normaal
15 december 2020
Architectuurgeweld
17 november 2020
Ongemak
20 oktober 2020
Druk op het dak
15 september 2020
Uitzichtloos
16 juni 2020
Alcoholist, pater, architect
19 mei 2020
Pakkans
21 april 2020
Een biënnale zonder publiek
17 maart 2020
Kaartenhuis
18 februari 2020
Luxewarenhuis
21 januari 2020
Wachtkamers
21 maart 2023
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Transformatie voormalig warenhuis en bankgebouw in Dordrecht gereed
4 uur geleden
In de binnenstad van Dordrecht zijn het Lindershuis en het naastgelegen, voormalige bankgebouw aan de Bagijnhof naar ontwerp van Rijnboutt getransformeerd tot winkels en woningen.
De Zwarte Hond ontwerpt flexibel IKC+ Katwijk
Vandaag, 11:00
Het gebouw huisvest niet alleen regulier en gespecialiseerd basisonderwijs, maar ook een kinderopvang, gezinshulp en, de ‘plus’ in de naam, een moderne sportzaal.
BNA: geef de architect de rol van verbinder bij de woningbouwcrisis
Vandaag, 10:00
Juist nu we willen versnellen met de woningbouw is de verankering van de ruimtelijke kwaliteit essentieel. De BNA pleit daarom onder andere voor de versterking van de rol van stads- en provinciale bouwmeesters.
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Zorggebouw van het Jaar 2024
Vandaag, 09:30
Hebben jullie een zorggebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2023 tot en met 31 augustus 2024 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2024! Deadline is 21 juni 2024.
Maatschappelijke coalitie: pak door met uitbreiding Noord-Zuidlijn
Vandaag, 10:43
Een coalitie van bedrijfsleven, onderwijs, zorg en cultuur in de regio Amsterdam roept het nieuwe kabinet op "door te pakken" met uitbreiding van de Noord-Zuidlijn naar Schiphol en andere investeringsprojecten in de Metropoolregio Amsterdam.
Daiwa House opent fabriek waar modules van de lopende band komen
Vandaag, 09:45
In Montfoort heeft demissionair minister Hugo de Jonge de nieuwe ‘Daiwa House Modular Factory’ geopend. In deze fabriek rijden de modules automatisch van werkstation tot werkstation. De fabriek heeft zo als het ware een lopende band.
Inzendtermijn voor de Dutch Daylight Awards 2024 twee weken verlengd
Vandaag, 08:30
De tweejaarlijkse prijs voor gebouwen met bijzondere daglichtkwaliteiten wordt weer uitgereikt in de categorieën gebouwen groter dan 1.000 m2 en gebouwen kleiner dan 1.000 m2; daarnaast is er nu ook een Dutch Daylight Student Award.
Bouwend Nederland: mooie ambities, komt aan op goede uitvoering
17 mei, 1:17
Bouwend Nederland zegt dat in het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen "mooie ambities staan, maar dat het aankomt op goede uitvoering".
WRK Architecten deelt kennis rond duurzaam ontwerpen op eigen website
16 mei, 12:18
WRK Architecten heeft zijn kennis vertaalt in een aantal ontwerpprincipes en toont in een aantal casussen hoe het invulling geeft aan de verwezenlijking van de klimaatdoelen.
Studie: duingebied West-Nederland ook geschikt voor wolven
15 mei, 2:35
In een studie van Wageningen University & Research (WUR) staat dat in het duingebied voldoende bomen zijn en er met damherten en vooral reeën ook genoeg prooidieren zijn voor de wolf.
Ga naar het nieuws-archief
Kirsten Hannema
Architectuurcriticus
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur