‘Invloed Geert Bekaert kan niet worden overschat’

15 september 2016, 15:50

De invloed van de afgelopen zondag overleden Vlaamse architectuurtheoreticus en –criticus Geert Bekaert kan niet worden overschat. Dat zegt de directeur van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) Christoph Grafe in een reactie tegen Architectenweb. “Hij heeft in Vlaanderen bijna in zijn eentje het debat over architectuur aangewakkerd.”

De 88 jaar geworden Bekaert geldt als een van de meest prominente architectuurtheoretici en critici in het Nederlands taalgebied. Hij heeft tal van boeken, artikelen en andere publicaties op zijn naam staan. Verder was Bekaert docent aan onder meer de universiteiten van Eindhoven, Delft en Leuven. In zijn rol als hoofdredacteur van tijdschrift Archis leverde hij begin jaren negentig een prominente bijdrage aan het destijds levendige architectuurdebat in Nederland.

Na zijn toetreding tot de Jezuïeten in 1946 schreef Bekaert tot diep in de jaren zestig over kerkenbouw enerzijds en geseculariseerde kunst aan de andere kant. Een jaar voor hij uittrad bij de Societas Jesu was Bekaert in 1971 curator van de reizende tentoonstelling Bouwen in België 1945-1970. Deze expositie gaf voor het eerst een kritisch en volledig beeld van de naoorlogse architectuurproductie in het land.

In 1967 was hij eveneens gestart met het maken van films over architectuur voor de Belgische publieke omroep, samen met regisseur Jef Cornelis. Op zijn conto staat onder meer de eerste documentaire over Rem Koolhaas en OMA (1985). Maar het waren vooral zijn artikelen en boeken waarmee Bekaert tot op de dag van vandaag faam verwierf in het gehele Nederlands taalgebied.

Vak serieus nemen
Zeker in Vlaanderen kan Bekaerts invloed niet worden onderschat, zegt VAi-directeur Christoph Grafe in reactie op zijn overlijden. “Hij heeft daar bijna in zijn eentje het debat over architectuur aangewakkerd. Hij heeft architecten ertoe aangezet hun vak serieus te nemen en zichzelf niet alleen als dienstverlener te beschouwen.” Daarnaast was Bekaert betrokken bij de oprichting van instellingen als het VAi.

Ook in Nederland geldt Bekaert als een ‘monument van de architectuurkritiek’, zoals Marc Dubois het formuleert in een In Memoriam op de website architectura.be. Zijn benadering en de kwaliteit van de teksten hebben nog altijd veel invloed, zoals bijvoorbeeld mag blijken uit het feit dat het tijdschrift De Olifantenkooi vernoemd is naar zijn uit 1965 stammende kritiek Inspirerende Olifanten.

Een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse architectuur heeft Bekaert geleverd in zijn hoedanigheid van hoofdredacteur van architectuurtijdschrift Archis. In de jaren tussen de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening (1988) en de Superdutch woedde in Nederland een levendig architectuurdebat, waarbij dit blad onder aanvoering van achtereenvolgens Hans van Dijk en Bekaert een prominente rol vervulde.

Internationalisering
Wat we ook niet mogen vergeten, zegt Grafe, is Bekaerts bijdrage aan de internationalisering van de TU Eindhoven. “Die universiteit is veel internationaler georiënteerd dan de TU Delft en daar heeft Bekaert als de eerste hoogleraar architectuurgeschiedenis een grote rol in gespeeld. Dankzij zijn openheid en generositeit wist hij mensen om zich te verzamelen die hierbij hielpen, waaronder Gerard van Zijl, Joost Meuwissen en de club rond Jo Coenen. Nog altijd heeft de TU profijt van hun werk.”

Toevalligerwijs is Meuwissen amper een week voor Bekaert aan ook overleden, na een slopende ziekte op 66-jarige leeftijd. Grafe omschrijft deze architect en criticus als iemand die gebouwen zeer precies wist te analyseren en in staat was de kijk van anderen op de zaken volledig om te draaien. “Ik ben aan het speculeren, maar ik kan me voorstellen dat zijn dood het hart van Bekaert heeft gebroken.”

Bekaert is in 1988 onderscheiden met de Rotterdam-Maaskant Prijs en in 2002 bekroond met de Frank Devienne Lifetime Achievement Award.

https://youtu.be/38s9linN1u4

Trefwoorden

geert bekaert christoph grafe architectuurkritiek vlaams architectuurinstituut de olifantenkooi overlijden

1	Ruimtelijk kader voor verdichting Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord vastgesteld dinsdag, 17 december
2	Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart donderdag, 19 december
3	Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart donderdag, 19 december
4	Maretoren voegt gemengd programma toe aan stationsgebied Leiden maandag, 16 december
5	Stedenbouwkundige visie en beeldkwaliteitplan Rijnhaven in Alphen vastgesteld woensdag, 18 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Figueiredo presenteert boek over het NAi

24 november 2016

Symposium over rol theorie en geschiedenis in huidige architectuur

27 februari 2018

Winnaars Pruys-Bekaert-prijzen bekend

21 maart 2014

Architectenweb-columnist genomineerd voor prijs architectuurkritiek

3 oktober 2019

Expositie Eindhovense School op de plek 'waar het ooit begon'

10 februari 2020

Hilde de Haan (1949-2021) schreef vanuit de mens over architectuur

12 februari 2021

Expositie over eigenzinnige architect en kunstenaar Luc Deleu

30 april 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart

19 december, 4:37

In het Brainpark Rotterdam is gisteren, 18 december, de bouw van de eerste 741 woningen in het Max Euwe Kwartier gestart. Het gaat om 430 huurwoningen in het middensegment en 311 huurwoningen in het hogere en topsegment.

Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart

19 december, 11:41

In Eindhoven is gestart met de bouw van de Victoriatoren. De 92 meter hoge toren, die komt te staan aan het in aanleg zijnde Victoriapark nabij het PSV-stadion, biedt ruimte voor 369 appartementen.

Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau

19 december, 10:38

Na een enorme leegloop van leden vorig jaar zijn er dit jaar minstens vijftig leden bijgekomen, plus nog eens vijftig bureaus die een proeflidmaatschap hebben afgesloten, vertelt de BNA-directeur aan Architectenweb.

Groosman en Voids winnen selectie deelplan Beekhof in Stadsoevers Roosendaal

18 december, 12:29

Een samenwerkingsverband met Groosman en stedenbouwkundig bureau Voids is geselecteerd voor het deelproject Beekhof in de nieuwe wijk Stadsoevers in Roosendaal.