‘Invloed Geert Bekaert kan niet worden overschat’

15 september 2016, 15:50

De invloed van de afgelopen zondag overleden Vlaamse architectuurtheoreticus en –criticus Geert Bekaert kan niet worden overschat. Dat zegt de directeur van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) Christoph Grafe in een reactie tegen Architectenweb. “Hij heeft in Vlaanderen bijna in zijn eentje het debat over architectuur aangewakkerd.”

De 88 jaar geworden Bekaert geldt als een van de meest prominente architectuurtheoretici en critici in het Nederlands taalgebied. Hij heeft tal van boeken, artikelen en andere publicaties op zijn naam staan. Verder was Bekaert docent aan onder meer de universiteiten van Eindhoven, Delft en Leuven. In zijn rol als hoofdredacteur van tijdschrift Archis leverde hij begin jaren negentig een prominente bijdrage aan het destijds levendige architectuurdebat in Nederland.

Na zijn toetreding tot de Jezuïeten in 1946 schreef Bekaert tot diep in de jaren zestig over kerkenbouw enerzijds en geseculariseerde kunst aan de andere kant. Een jaar voor hij uittrad bij de Societas Jesu was Bekaert in 1971 curator van de reizende tentoonstelling Bouwen in België 1945-1970. Deze expositie gaf voor het eerst een kritisch en volledig beeld van de naoorlogse architectuurproductie in het land.

In 1967 was hij eveneens gestart met het maken van films over architectuur voor de Belgische publieke omroep, samen met regisseur Jef Cornelis. Op zijn conto staat onder meer de eerste documentaire over Rem Koolhaas en OMA (1985). Maar het waren vooral zijn artikelen en boeken waarmee Bekaert tot op de dag van vandaag faam verwierf in het gehele Nederlands taalgebied.

Vak serieus nemen
Zeker in Vlaanderen kan Bekaerts invloed niet worden onderschat, zegt VAi-directeur Christoph Grafe in reactie op zijn overlijden. “Hij heeft daar bijna in zijn eentje het debat over architectuur aangewakkerd. Hij heeft architecten ertoe aangezet hun vak serieus te nemen en zichzelf niet alleen als dienstverlener te beschouwen.” Daarnaast was Bekaert betrokken bij de oprichting van instellingen als het VAi.

Ook in Nederland geldt Bekaert als een ‘monument van de architectuurkritiek’, zoals Marc Dubois het formuleert in een In Memoriam op de website architectura.be. Zijn benadering en de kwaliteit van de teksten hebben nog altijd veel invloed, zoals bijvoorbeeld mag blijken uit het feit dat het tijdschrift De Olifantenkooi vernoemd is naar zijn uit 1965 stammende kritiek Inspirerende Olifanten.

Een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse architectuur heeft Bekaert geleverd in zijn hoedanigheid van hoofdredacteur van architectuurtijdschrift Archis. In de jaren tussen de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening (1988) en de Superdutch woedde in Nederland een levendig architectuurdebat, waarbij dit blad onder aanvoering van achtereenvolgens Hans van Dijk en Bekaert een prominente rol vervulde.

Internationalisering
Wat we ook niet mogen vergeten, zegt Grafe, is Bekaerts bijdrage aan de internationalisering van de TU Eindhoven. “Die universiteit is veel internationaler georiënteerd dan de TU Delft en daar heeft Bekaert als de eerste hoogleraar architectuurgeschiedenis een grote rol in gespeeld. Dankzij zijn openheid en generositeit wist hij mensen om zich te verzamelen die hierbij hielpen, waaronder Gerard van Zijl, Joost Meuwissen en de club rond Jo Coenen. Nog altijd heeft de TU profijt van hun werk.”

Toevalligerwijs is Meuwissen amper een week voor Bekaert aan ook overleden, na een slopende ziekte op 66-jarige leeftijd. Grafe omschrijft deze architect en criticus als iemand die gebouwen zeer precies wist te analyseren en in staat was de kijk van anderen op de zaken volledig om te draaien. “Ik ben aan het speculeren, maar ik kan me voorstellen dat zijn dood het hart van Bekaert heeft gebroken.”

Bekaert is in 1988 onderscheiden met de Rotterdam-Maaskant Prijs en in 2002 bekroond met de Frank Devienne Lifetime Achievement Award.

https://youtu.be/38s9linN1u4

Trefwoorden

geert bekaert christoph grafe architectuurkritiek vlaams architectuurinstituut de olifantenkooi overlijden

1	Bouw Hotel Chicago op Rotterdamse Wilhelminapier gestart maandag, 11 november
2	Rijksmonumentale boerderij op Fries platteland omgebouwd tot eigentijds klooster vrijdag, 8 november
3	Minimalistische details voor een gerenoveerde en uitgebreide woning maandag, 11 november
4	Voorstellingsvermogen dinsdag, 12 november
5	Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024 dinsdag, 12 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Figueiredo presenteert boek over het NAi

24 november 2016

Symposium over rol theorie en geschiedenis in huidige architectuur

27 februari 2018

Winnaars Pruys-Bekaert-prijzen bekend

21 maart 2014

Architectenweb-columnist genomineerd voor prijs architectuurkritiek

3 oktober 2019

Expositie Eindhovense School op de plek 'waar het ooit begon'

10 februari 2020

Hilde de Haan (1949-2021) schreef vanuit de mens over architectuur

12 februari 2021

Expositie over eigenzinnige architect en kunstenaar Luc Deleu

30 april 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2024 bekend

Gisteren, 17:19

De genomineerden voor de Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2024 zijn bekend. Per prijs komen drie projecten in aanmerking, zo maakte de gemeente Amsterdam donderdag bekend.

Rijnboutt presenteert masterplan derde fase vernieuwing Centrum Schalkwijk

Gisteren, 16:28

et resterende deel van het overdekte winkelcentrum maakt plaats voor nieuwe gebouwen rond een groen ingerichte openbare ruimte. Er worden 1.400 woningen, winkels en werkfuncties gerealiseerd, in combinatie met publieke voorzieningen.

Nieuwe Instituut stelt Sofie De Caigny aan als Hoofd Collectie

Gisteren, 14:21

Sofie De Caigny wordt per 1 februari 2025 Hoofd Collectie van Nieuwe Instituut in Rotterdam. In deze functie gaat ze onder andere de afdeling Collectie en haar acquisities en onderzoeks- en archiveringsinitiatieven leiden en beheren.

Door TconcepT ontworpen woonbuurt in Amstelveen opgeleverd

13 november, 4:16

Het woonproject Olympiade bestaat uit zeven woongebouwen met in totaal 552 appartementen in de koop- en huursector, gesitueerd in een groene omgeving.

Deltacommissaris: keuzes maken om Nederland veilig te houden

Gisteren, 16:37

Nederland heeft volgens Deltacommissaris Co Verdaas de veiligste delta ter wereld. Om dat zo te houden moeten op termijn moeilijke keuzes worden gemaakt.

Huizenkopers en hypotheekadviseurs weten weinig over funderingsproblematiek

Gisteren, 11:30

Dit zou blijken uit onderzoek van ASN Bank en BLG Wonen onder zeshonderd koopstarters en doorstromers en 190 hypotheekadviseurs.

VVD in Zuid-Holland pleit voor aanleg Derde Maasvlakte in zee

Gisteren, 09:32

Volgens de partij is de Tweede Maasvlakte alweer zo goed als vol en moet Zuid-Holland zeewaarts verder uitbreiden.

Bouwers en archeologen vinden restanten van zevenduizend jaar oude hoeves

13 november, 4:47

Archeologen en medewerkers van bouwbedrijf Heijmans hebben in Limburg resten gevonden van een 7000 jaar oude landbouwcultuur.

Nieuwe expositieruimte in Rotterdam opent met expo over sociale wooncomplexen

13 november, 12:43

In de Rotterdamse wijk Bospolder Tussendijken openen de architecten Yang Bai en Lennart Arpots een nieuwe expositieruimte: Oud House.

IEA: meer maatregelen nodig om doel energie-efficiëntie te halen

12 november, 11:21

Landen moeten meer maatregelen nemen en meer samenwerken om de doelstelling op het gebied van energie-efficiëntie te halen, vindt het Internationaal Energie Agentschap.

Ga naar het nieuws-archief