Skatepark als onderdeel van publieke ruimte

14 juli 2016, 12:44

De middenberm van de drukke Westblaak, in het centrum van Rotterdam, biedt plek aan een uitgestrekt nieuw skatepark. Een landschap dat alleen door skaters kan worden gemaakt, vertelt stedenbouwkundige Marcel Musch, die bij het project betrokken was.

Tekst Robert Muis

Het nieuwe Skatepark Westblaak bestaat uit een vloeiend betonnen landschap, waarin voor streetskaters interessante elementen zijn geïntegreerd. Daarrond zijn aanvullende skate-elementen aangebracht, paden van gepolijst beton aangelegd en is het groen vernieuwd. In totaal beslaat het nieuwe park 1.200 m². Het skatepark is afgelopen weekeinde officieel geopend.

Stedelijke sport
Skaten is nauw verbonden met de stedelijke ruimte. Skaters gebruiken elementen uit de openbare ruimte – trappen, leuningen, banken, randen, trappen – voor hun tricks. Met het oog op de veiligheid in de publieke ruimte bieden gemeentes liever speciaal ingerichte ruimtes aan.

Vanaf 2000 lag tussen de drukke rijbanen op de Westblaak zo’n skatepark, bestaande uit rvs elementen waarmee de gebruikers hun ‘tricks’ uitvoerden. De stalen toestellen waren na ruim dertien jaar versleten en werden weggehaald. Een groep actieve skaters pleitte sterk voor een nieuw park; de gemeente Rotterdam ging akkoord.

Nieuw parkontwerp
Het Nieuwe Instituut (HNI, toen nog als NAi) kreeg in 2013 de opdracht om het proces te begeleiden dat moest resulteren in breed gedragen ontwerp voor een nieuw park. Het NAi vroeg Marcel Musch (MUS Urban Strategy) als stedenbouwkundige om een strategie uit te stippelen.

Tevens werden drie internationaal vermaarde skateparkontwerpers gevraagd een visie te presenteren. De Fin Janne Saario werd gekozen als ontwerper van het nieuwe park. Saario, voorheen professioneel skater, legt zich met zijn bureau voor landschapsarchitectuur toe op het ontwerpen van publieke ruimte voor skateboarden.

Musch bleef betrokken als ‘tolk’ tussen de ontwerpideeën van Saario en de wensen en eisen vanuit de gemeente en skate-gemeenschap. In workshops met de verschillende gebruikersgroepen van het skatepark – skaters, inliners, steppers, BMX-ers – over de wensen, bleek ook de wens om het park vorm te geven als ‘normale’ publieke ruimte.

Gebruikersgroepen
Een ontwerp maken dat verschillende groepen skaters bedient, was overigens een langdurig proces, zegt Musch. Ze hebben voor hun tricks behoefte aan andersoortige elementen en vormgeving.

“We hebben de gemeente gezegd dat, als ze het skatepark op deze locatie wilden houden, ze twee dingen moesten doen”, vertelt hij verder. “Ten eerste: het park programmatisch koppelen. Het ook gaan gebruiken voor wedstrijden en dergelijke. Ten tweede: het onderdeel van de openbare ruimte maken, zodat het voor alle Rotterdammers interessant is.”

Dat laatste is volgens Musch geslaagd. “Het is een open en zichtbare plek geworden. De ‘vert quarter’ (een kwart buisvorm, RM) was te hoog voor een goed zicht en is daarom niet teruggekomen. En voor niet-skaters is er ruimte om langs het skatepark te wandelen.”

Handwerk
Musch vindt het huidige park interessant omdat het geen ‘versteend’ stalen park is. “Het is niet de gebruikelijke verzameling stalen elementen uit de catalogus en dan uitgevoerd in beton, maar een vloeiend landschap met ideale lijnen.”

Dat kon worden gerealiseerd door het te vervaardigen uit spuitbeton. De aannemer heeft, net als Saario, zijn wortels in de skatewereld. Het betonnen ‘street’-gedeelte van Skatepark Westblaak is gerealiseerd door SkateOn, het bedrijf van skater Damiaan Winkelman.

Het is vanzelfsprekend dat juist skaters zo’n landschap ontwerpen en aanleggen, zegt Musch. Het is een kwestie van de vormen aanvoelen. Letterlijk, zelfs. “Saario gleed met zijn hand over de vormen en wist dan: er moet nog een millimeter bij of af”, zegt Musch. "Hij werkte met eenvoudige middelen. Modellen maakte hij niet met een 3D printer, maar in klei, met zijn handen."

De oud-skater 'voelt' de beweging bij het maken van de vormen. Musch zorgde voor de interpretatie. “Ik heb getekend om zijn ideeën te interpreteren. De bochten en de trucs, ze zijn het resultaat van de ontwerpers- en de makershand van de skaters en de tekenhand van de stedenbouwkundige.”

Trefwoorden

janne saario janne saario landscape architecture openbare ruimte skatepark rotterdam mus urban strategy marcel musch skatepark westblaak publieke ruimte landschapsarchitectuur

1	Ruimtelijk kader voor verdichting Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord vastgesteld dinsdag, 17 december
2	Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart donderdag, 19 december
3	Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart donderdag, 19 december
4	Maretoren voegt gemengd programma toe aan stationsgebied Leiden maandag, 16 december
5	Stedenbouwkundige visie en beeldkwaliteitplan Rijnhaven in Alphen vastgesteld woensdag, 18 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Verbouwing Thornico Building afgerond

6 juli 2016

Rotterdams stadshart krijgt skatelandschap

3 februari 2015

Shift: "Sportvoorzieningen in stad moet je hybridiseren"

30 september 2013

Terugkijken: presentatie en talkshow Rotterdamse stadsprojecten

1 februari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart

19 december, 4:37

In het Brainpark Rotterdam is gisteren, 18 december, de bouw van de eerste 741 woningen in het Max Euwe Kwartier gestart. Het gaat om 430 huurwoningen in het middensegment en 311 huurwoningen in het hogere en topsegment.

Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart

19 december, 11:41

In Eindhoven is gestart met de bouw van de Victoriatoren. De 92 meter hoge toren, die komt te staan aan het in aanleg zijnde Victoriapark nabij het PSV-stadion, biedt ruimte voor 369 appartementen.

Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau

19 december, 10:38

Na een enorme leegloop van leden vorig jaar zijn er dit jaar minstens vijftig leden bijgekomen, plus nog eens vijftig bureaus die een proeflidmaatschap hebben afgesloten, vertelt de BNA-directeur aan Architectenweb.

Groosman en Voids winnen selectie deelplan Beekhof in Stadsoevers Roosendaal

18 december, 12:29

Een samenwerkingsverband met Groosman en stedenbouwkundig bureau Voids is geselecteerd voor het deelproject Beekhof in de nieuwe wijk Stadsoevers in Roosendaal.