QO Amsterdam
29 juli 2018
QO BRENGT NIEUWE ENERGIE IN AMSTERDAMSE HOTELWERELD
In het dynamische Amstelkwartier, het ‘nieuwe stukje stad’ in Amsterdam, ontwierpen we samen met Mulderblauw Architecten en Arup het QO: een lifestylehotel waarbij luxe naadloos gecombineerd wordt met circulariteit en duurzaamheid. Het biedt reizigers de mogelijkheid te verblijven in één van Europa’s beste hotels voorzien van alle luxe, maar tegelijkertijd ook een bijdrage te kunnen leveren aan een betere wereld. Het hotel zet daarbij de toon voor de toekomst van hospitality.
Elk innovatief aspect van het QO is dan ook ontworpen om een positieve impact op de wereld te creëren en de beleving voor de gasten zo aangenaam mogelijk te maken. Van de bewegende gevel tot de kas op het dak; het QO is een uniek ‘living building’, gevormd naar de natuur en gedreven door vindingrijkheid. Het QO streeft ernaar een LEED Platinum status te behalen.
LIVING BUILDING
Biomimetica staat voor menselijke uitvindingen die de natuur imiteren. Het QO is baanbrekend met het meest geavanceerde en belangrijke biomimetische ontwerp ooit: de transformatie van onze steden en buurten in ecosystemen. Het QO is een levend gebouw met gesloten kringloop waar het metabolisme zo circulair mogelijk is. Er zijn weinig tot geen afvalstromen, want afval dient als grondstof voor nieuwe processen binnen het hotel. Het QO wil niet alleen het milieu zoveel mogelijk sparen, maar wil van hotels duurzame, autonome systemen maken die onderdeel uitmaken van hun omgeving.
INTELLIGENTE FAÇADE Een van de meest zichtbare circulaire elementen van de ‘living building’, is de innovatieve bewegende gevel. Deze ‘intelligente façade’ bestaat uit 1638 bewegende panelen aan de buitenzijde van de ramen die, als de gast niet in de kamer is, reageren op de gewenste temperatuur in samenspel met het buitenklimaat. Zo zorgen ze voor extra isolatie op koelere dagen of laten zonlicht binnenstromen voor verwarming, zodat de kamer altijd op een aangename temperatuur blijft. Deze revolutionaire klimaatbeheersing zorgt voor minder energieverbruik voor verwarming (65%) en koeling (90%). Een gevel als deze is uniek in de wereld en zorgt er ook voor dat het gevelbeeld dynamisch is en continu verandert onder invloed van de wensen van de gast, het weer, de tijd van de dag en de tijd van het jaar. De gevel is aangesloten op het gebouwbeheerssysteem (gbs), dat geïntegreerd is met het Hotel Management Systeem. Vanuit dit systeem wordt de roomcontrolbox van informatie over installaties, het gebouw en de gasten voorzien. Technisch dienstverlener Croonwolter&dros koppelde alle hardware systemen op de roomcontrolbox. Ook hardware systemen als toegangscontrole, beveiliging, de gevelreiniging, de house keeping signalering en boekingssysteem maken hier een geïntegreerd onderdeel van uit.
WARMTE UIT WATER 70 meter onder het gebouw ligt een systeem voor ondergrondse lange termijn-energieopslag; het WKO-systeem (warmte- en koudeopslag). Dit betekent dat onder andere verwarmd water uit het hotel, dat in de zomer niet nodig is, ondergronds wordt opgeslagen totdat het weer nodig is, bijvoorbeeld in de winter. Omgekeerd wordt het koud water overschot in de winter opgeslagen voor benutting gedurende de zomer. Het water wordt vervolgens terug het hotel ingepompt, waarbij er stralingswarmte wordt gegenereerd vanuit het plafond. In het beton van het gebouw zijn namelijk klimaatmatten gestort, die bestaan uit dunne buisjes waardoor het koude of warme water stroomt. De stralingsplafonds zorgen ervoor dat deze duurzaam verkregen restwarmte en koude voor een aangenaam klimaat zorgen. Het systeem is dus niet alleen comfortabeler, maar ook energiezuiniger dan vrijwel ieder ander verwarmings- en koelsysteem. BIO-WKK Gerecyclede bio-olie wordt benut in de BIO-WKK (Warmte Kracht Koppeling) van het QO. Met de BIO-WKK wordt elektriciteit opgewekt en met de restwarmte die hierbij vrijkomt wordt het warm tapwater voor onder andere de douches verwarmd.
NATUURLIJK DAGLICHT Het QO maakt zoveel mogelijk gebruik van natuurlijk daglicht: 80% van de lichtvoorziening in het gebouw komt van natuurlijk daglicht. Alle installaties van het gebouw zijn in het midden geplaatst, zodat alle verblijfsruimtes eromheen zoveel mogelijk daglicht krijgen. Samen met de raampartijen van vloer tot plafond zorgt dit ervoor dat er met name overdag minimale elektrische verlichting nodig is.
SCHATTEN UIT DE SLOOP De materialen die voor de bouw en het interieurontwerp zijn gebruikt, zijn gekozen op hun circulariteit, herkomst en relevantie voor het verhaal en de visie van het QO. Dit is iets wat letterlijk door het hele gebouw terug te vinden is: een derde van het beton dat is gebruikt voor de bouw van het QO is afkomstig van het iconische oude Shell-gebouw in Amsterdam. Het tapijt is gemaakt van 100% gerecycled garen afkomstig van oude visnetten. Het QO wil daarnaast zoveel mogelijk vrij zijn van materialen met toxische emissies en dus zijn alle elementen, van hout tot behang, hierop geselecteerd.
WATER GRIJS BETEKENT GROEN Een van de manieren om circulariteit toe te passen in de operatie van het gebouw is met het gebruik en hergebruik van water. Het QO is voorzien van een grijswatersysteem om het afvalwater aanzienlijk te beperken. Dit betekent dat de afvoeren van de douches en wasbakken aangesloten zijn op het systeem in de kelder. Daar wordt het grijs water gefilterd en vervolgens hergebruikt voor toiletspoeling. Er is altijd een buffervoorraad van 10 kuub grijs water in de kelder aanwezig om te voorzien in de piekbelasting. Het ‘zwarte’ toiletwater is aangesloten op een apart leidingsysteem en wordt afgevoerd naar het waterzuiveringsbedrijf. In dit water zitten nog allerlei nuttige stoffen die door het waterbedrijf kunnen worden ingezet om energie uit op te wekken of schaarse meststoffen uit te destilleren. Door het water niet te mengen met andere waterstromen, zoals regenwater en grijswater wordt het veel eenvoudiger om de nuttige stoffen eruit te halen.
KAS De kas op het dak van het gebouw is het perfecte voorbeeld van wat circulariteit in de praktijk kan betekenen. Door het ontwikkelen van een volledig functionerend, zelfvoorzienend en zelfregulerend ecosysteem heeft het QO een actieve benadering van circulariteit tot stand gebracht die doordringt tot elke verdieping van het QO. Er worden groenten, vruchten, kruiden, eetbare bloemen - en zelfs vis - geteeld die gebruikt worden bij Persijn op de begane grond tot helemaal bovenin bij Juniper & Kin. Urban farming en circulaire kassen zijn geen nieuwe concepten, maar ze worden tot op heden beperkt toegepast binnen de hospitality. Door bestaande technieken te verbeteren en nieuwe te ontwikkelen bewijst het QO dat circulariteit en urban farming niet alleen haalbaar zijn, maar ook de toekomst is voor hotels in een stad.
VAN VIS TOT VORK Om als kas circulair te zijn moet aquaponics deel uitmaken van het ecosysteem. Dat betekent dat vissen en planten samen worden gekweekt op een manier die beide ten goede komt. De vissen scheiden voedingsstoffen uit die een biologische voedselbron vormen voor de planten en de planten zuiveren weer het water voor de vissen. De vis in de QO-kas is een Omegabaars. Er is voor deze vis gekozen omdat deze de juiste meststof produceert voor de planten, het een vis is die goed kan leven in het aquaponics systeem, enkel plantaardig voedsel gebruikt (en dus duurzamer is dan niet-plantaardige kweekvis als bijvoorbeeld kweekzalm), maar ook omdat het een vette vis is die op verschillende manieren kan worden bereid. Als de vis zijn natuurlijke levenscyclus in de tanks heeft gehad, wordt deze gebruikt voor heerlijke gerechten in Persijn en Juniper & Kin.