Het Energiehuis Dordrecht
8 december 2014
Het Energiehuis is een ontmoetingsplek voor iedereen. Het is een bundeling van bestaande cultuurinstellingen in een voormalige elektriciteitscentrale. Het overweldigende, industriële pand bruist van de energie met muziek, theater, dans, kunst, eten en drinken, festivals, concerten, debatten, cursussen en kinderactiviteiten.
In het ontwikkelingsgebied Stadswerven vestigt de Gemeente Dordrecht in de voormalige elektriciteitscentrale een bundeling van bestaande cultuurinstellingen, met o.a. een middenzaal voor Schouwburg Kunstmin, theater- en concertzalen voor ToBe, repetitieruimten voor Hollands Diep en poppodium Bibelot.
Het gebouw bestaat uit 3x 2 fabriekshallen die in de loop van de tijd steeds groter werden gebouwd. Elk duo bestaat uit een ketel- en een machinehal. De grote onderdelen van het programma, de nieuwe theater- en popzalen zijn direct onder de dakspanten geplaatst om het publiek indringend de schoonheid te laten ervaren van bijna een eeuw ingenieurskunst.
De belangrijkste architectonische ingreep is de ‘snede’, een met glasdaken afgedekte verkeersstraat over de volle lengte van het honderd meter lange complex. De lichtstraat bepaalt de oriëntering in het gebouw, brengt daglicht in het hart en is ingericht met cascadetrappen die het publiek naar de theater- en popzalen voert. De snede is de ontmoetingsplek bij uitstek en bevordert het mulifunctioneel gebruik van het complex.
De kleinste hallen in het oudste deel, die voorheen helemaal volgebouwd waren, zijn weer gestript tot lege hallen. In één ervan zit de muziekzaal, in de andere het cultuurcafé. Beide ruimten zijn slim te schakelen tot een grote zaal voor evenementen en festivals. In het middendeel zijn de cursusruimten en, onder de spantconstructie, een balletstudio’s en een theaterzaal gerealiseerd.
De grootste en laatst gebouwde hallen zijn popzalen en een bijzondere locatie-theaterzaal voor meerdere gebruikers.
Aan de buitenzijde laat de snede zich zien aan twee zijden van het complex.
Naast deze nieuwe markante entrees zijn de huidige gevels in oude staat gerestaureerd.
Het ontwerp is er op gericht zoveel mogelijk van de oude fabriek te kunnen ervaren. De snede is langs de bestaande fabrieksmuren geplaatst, en gangen zijn langs de bestaande buitengevels gesitueerd. De voormalige ketelconstructie in K3 draagt nu de vloer van de popzaal. De nieuwe materialen zijn duidelijk herkenbaar: zwartstaal, glas, (keroewing-)hout en cementstuc: eerlijke materialen en kleuren die naadloos integreren met de tijdloze ingenieursarchitectuur van het Energiehuis.
Zoals bij alle culturele projecten waren ook hier de financiële middelen gering. Door duidelijke architectonische keuzes en overtuigende materialen heeft de realisatie van ruim 14.000 m2 programma kunnen leiden tot een ruimtelijk fascinerend ontwerp. De sterke architectonische ingreep van de snede verbindt niet alleen de stadsdelen aan weerszijden van het Energiehuis, is niet alleen een functionele ontsluiting van het programma, maar draagt in grote mate bij aan het divers en multifunctioneel gebruik van alle ruimten in het gebouw door alle gebruikers. Het ontwerp stimuleert meervoudig gebruik en verleidt bezoekers cultuur verder te onderzoeken. Gebouw, programma en gebruik hebben Dordrecht een geweldige impuls gegeven.